Müze Özendirme Yarışması Ödül Töreni Sivas’ta yapıldı

Tarihi Kentler Birliği tarafından ilki düzenlenen “Müze Özendirme Yarışması”nın ödül töreni TKB Sivas Buluşmasında yapıldı. 13 Nisan Cumartesi günü, panelin ardından başlayan yarışmada ödül alan müzeler sırasıyla şöyle:

Akseki Belediyesi: Akseki Etnoğrafya Müzesi

Altındağ Belediyesi: Altındağ Açık Hava Müzesi

Bolu Belediyesi: Bolu Kent Müzesi

Elmalı Belediyesi: Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Kent Müzesi

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe tarafından ödülleri verildi.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi: Eskişehir Kurtuluş Müzesi

Göynük Belediyesi: Gürcüler Konağı Kent Müzesi

İnebolu Belediyesi: Kurtuluşa Giden Yolda, İnebolu Kent Müzesi

TKB ve Gaziantep Büyükşehir Belediye eski başkanı Dr. Asım Güzelbey tarafından ödülleri verildi.

Kadirli Belediyesi: Kadirli Kent Müzesi

Kemaliye Belediyesi: Kemaliye Etnografya Müzesi ve Kültür Müzesi

Küçükkuyu Belediyesi: Küçükkuyu Belediyesi Tanıtım Merkezi

TKB ve Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz tarafından ödülleri verildi.

Nilüfer Belediyesi: Mübadele Evi

Ödemiş Belediyesi: Yıldız Kent Arşivi Müzesi

Samsun Büyükşehir Belediyesi: Samsun Kent Müzesi

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Yalçın Kurt tarafından ödülleri verildi.

Selçuklu Belediyesi: Aya Elania Müzesi

Şanlıurfa Belediyesi: Şanlıurfa Kent Müzesi

Tire Belediyesi: Tire Kent Müzesi

Sivas Belediye Başkanı Sami Aydın tarafından ödülleri verildi.

Uzunköprü Belediyesi: Uzunköprü Kent Müzesi

Ünye Belediyesi: Ünye Belediyesi Yaşayan Kültürel Miras Müzesi

Yalova Belediyesi: Yalova Kent Müzesi

TKB Encümen Üyesi ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Nihat Çiftçi tarafından ödülleri verildi.

Yarışmanın amacı ve kriterleri

Tarihi, doğal ve kültürel çevrenin korunmasına yönelik politikalara destek veren Tarihi Kentler Birliği, bu değerlerin gelecek kuşaklara aktarılmasını amaçlamaktadır. Sağlıklı bir koruma politikasının, tarihsel mirası sosyal yaşama katması ve onunla bütünleşmesi gerekmektedir. Tarihi Kentler Birliği bu bağlamda, kültürel birikim ve değerleri ile farklılaşan, yaşanabilir çevreler yaratmayı kendisine temel bir ilke olarak ele almaktadır.

Bu nedenle, müzeciliğin ve müzelerin yaygınlaştırılması, kurulduğu tarihten bu yana Tarihi Kentler Birliğinin temel eylem alanlarından biri olmuştur. Bu doğrultuda, iyi müzecilik örneklerini özendirmek, yerel yönetimlerin müze uygulamalarında önder olma, koruma bilinci yaratma rollerini öne çıkartmak ve ülkemizde yerel yönetimlerin girişimi ile oluşturulmuş müzeler arasında işbirliğini geliştirmek amacıyla bir TKB Müzeleri Özendirme Yarışması, 2016 yılında ilk kez düzenlemektedir.

“Kent Müzeleri” teması ile ilk kez Aralık 2016’de çağrıya çıkılan TKB Müzeleri Özendirme Yarışması, kısa zamanda yoğun bir ilgi görmüştür. Bu yıl 19 belediyeden, 19 kent müzesinin yarışmaya katılım göstermiştir.

TKB Müzeleri Özendirme Yarışmasına katılan müzeler iki aşamalı bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. İlk aşamada iki kişiden oluşan raportör ekip katılımcı müzeleri incelemiş, başarı kriterlerine göre belgeleyerek seçiciler kuruluna bir ön rapor hazırlamıştır. 25.04.2017 tarihinde, TKB’nin Emirgan Şerifler Yalısındaki merkezinde toplanan seçici kurul, hazırlanmış bu ön rapor doğrultusunda projeleri değerlendirmiş, müzelerin başarılı ve geliştirilmeye açık yönleri ile ilgili görüşlerini belirtmiş, ödüllerin dağılımına karar vermiştir. Bu değerlendirmede 6 temel kategorideki çalışmalar ana kriterleri oluşturmuştur:

a) Mekân Kalitesi; müzenin içinde bulunduğu yapının mekânsal niteliği, mekânın korunması ve yeniden işlevlendirilmesi aşamasında yapılan çalışmalar, yapının kent kimliği ile ilişkisi ve planlama kurgusu dikkate alınmıştır. Özellikle restore edilmiş tarihi binalara kurulan kent müzelerinde mekânsal nitelik, üzerine önemle durulan bir başlık olmuştur.

b) Arşiv ve araştırma çalışmaları; müzenin arşivinin oluşturulma şekli, koleksiyonlarının niteliği, arşivinin bilimsel araştırmaları ne ölçüde yönlendirebilecek güçte olduğu ve yapılan yayınlar bu kapsamda ele alınmıştır. Arşivin ne kadar gelişime açık olduğu, kent hafızasını ne ölçüde kapsadığı ve hangi aşamalardan geçilerek biraraya getirildiği bu başlık altında öne çıkan temel kriterlerdir.

c) Sergileme Kurgusu; müzenin koleksiyonunu ziyaretçilerine aktarırken kullandığı iletişim dili, sergi düzeni, yapılan seçki ve kullanılan sergi ara yüzü bu kriter altında değerlendirilmiştir. Arşivin ne şekilde sınıflandırıldığı, hangi başlıklar ve bölümlerle ziyaretçilere aktarıldığı, sergilerin grafik tasarımı, görsel etki ve iletişim araçları bu kapsamda dikkate alınan temel kriterlerdir.

d) Sosyal Gücü; müzenin bir kültür mekânı olarak halkla kurduğu ilişki, bu bağlamda değerlendirilmiştir. Müzede verilen eğitimler, destekleyici faaliyetler, düzenlenen etkinlikler, program ve her şeyden önemlisi içinde bulunduğu kentin sosyal yaşamına olumlu etkisi bu kapsamda dikkate alınan kriterlerdir.

e) Kent ile ilişki; kent müzeleri kuşkusuz kentin ortak hafızasından doğan mekânlardır. Bu kriter kapsamında müzenin kentin bütüncül kurgusu ve koruma çalışmaları ile ilişkisi değerlendirilmiş, kentte ne ölçüde bir kamusal odak olarak var olduğu sorusu irdelenmiştir.

f) Süreç Yönetimi; müzenin açılması ve yönetimi süreçlerinde karşılaşılan zorluklara karşı yenilikçi yaklaşımların ne ölçüde geliştirilebildiği bu kriter kapsamında ele alınmıştır.

Seçici kurul tarafından yapılan değerlendirme sonrasında, TKB 2016 Müzeleri Özendirme Yarışmasında; katılan 19 belediyeye ve müzeye “Özendirme Ödülü” verilmesine karar verilmiştir. Seçici kurul 2016 yılında özel ödül vermemiş, müzelerin her birinin birbirlerinden farklı alanlardaki başarılarının teşvik edilmesi, bu başarıları ile diğer yerel yönetimlere örnek gösterilmeleri, ülkemizdeki müzecilik faaliyetlerinin güçlendirilmesi için geliştirilmeye açık noktalarının destekleyici bir yaklaşımla eleştirilmesine oy birliği ile karar verilmiştir.

Bu kararda kuşkusuz Müzeleri Özendirme Yarışmasının ilk kez düzenleniyor olması etkili olmuştur. Ülkemizde müzeciliğin tarihinin daha uzun yıllara dayanıyor olmasına rağmen, yerel yönetimlerin girişimi ile açılan müzeler görece çok yeni ve halen gelişme aşamasındadır. Bu bakımdan yerel yönetimlerin kentin ortak hafızası ve kültürel kimliğine dair konuları kendi alanlarında görüp, bu bilinçle hareket ediyor olmaları, desteklenmesi gereken bir harekettir. Bu hareketin içinde her müzenin kendi deneyimi ve yerel sorunları aşmada geliştirdiği yaklaşımlar; başka benzer girişimlerin önünü açacak, onlara örnek olacak tecrübelerdir. Bu bakımdan değerlendirmede her müze kendi koşulları içinde ele alınmış, her birinin özendirilmeye layık başarılarının ödüllendirilmesi amaçlanmıştır. Önümüzdeki yıllarda, yerel yönetimlerin kentlerin hafızasını korumak adına atacakları adımların güçlenerek devam etmesi dileğiyle, tüm katılımcılarımızı kutluyoruz.