Prof. Dr. Metin Sözen Biyografi
Metin Sözen (d. 24 Mayıs 1936, Elâzığ). İTÜ Mimarlık Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi.
Türkiye’deki doğal, tarihsel ve kültürel mirasın önemine uygun korunması, değerlendirilmesi ve tanıtılması amacıyla yoğun çaba gösteren bir bilim insanı olan Prof. Dr. Metin Sözen’in Safranbolu, Kastamonu, Bursa, Edirne, Uşak, Afyonkarahisar, Denizli, Karaman, Ağırnas, Tokat, Amasya, Gümüşhane, Sivas, Malatya, Elâzığ, Kars, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, İstanbul başta olmak üzere değişik ölçekte yerleşme birimlerinden TBMM’ye bağlı Milli Saraylara uzanan çizgide gerçekleştirilen, kamu-yerel-sivil-özel birlikteliğine dayalı, kalıcı uygulamaları bulunuyor.
Prof. Dr. Metin Sözen, TBMM Başkanlığı Kültür ve Sanat Danışmanı, Bilim ve Değerlendirme Kurulu Başkanı olarak, yeniden yapılanma süreci içinde “Devletin Evi Saray” başlığı altında geliştirdiği “Saray Müze”, “Müze İçinde Müze”, “Depo Müze”, “Fabrika Müze” kavramlarının ışığında 1984 yılından itibaren, 25 yıl içinde Dolmabahçe, Beylerbeyi, Yıldız saraylarında, Aynalıkavak, Küçüksu, Ihlamur, Beykoz, Maslak kasırlarında ve Yalova Atatürk köşklerinde bilimsel çalışmaları yönetti. Bu çalışmalarıyla TBMM Başkanlığı “Üstün Hizmet Ödülü”, Kültür ve Turizm Bakanlığı “Koruma Onur Ödülü”, Vakıflar Genel Müdürlüğü “Vakıf İnsan Ödülü”, “Ağa Han Mimarlık Ödülü” ve Kültür ve Turizm Bakanlığı 2007 yılı “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”, 2013 yılında ise “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”nü Tarihi Kentler Birliği adına aldı. Çalışmalar yürüttüğü kentlerde ve kurumlarda caddelere, sokaklara, kitaplık ve kültür merkezlerine, çocuk parklarına ismi verildi; üniversitelerin fahri doktora ve kentlerin fahri hemşeriliğine uzanan çok çeşitli değerlendirmelerle nitelendi.
ÇEKÜL/Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfının kurucusu ve başkanı olan, uzun yıllar Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurullarının üyeliğini ve başkanlığını yapan Prof. Dr. Metin Sözen’in, Türkiye’de çevre ve kültür öncelikli yeni bir gündem için ülke-bölge-havza-kent ölçeğinde planlama-uygulama çalışmaları yapılması ve bunların hedeflenen amaçlara uygun biçimde yaşama geçirilmesi yolundaki girişimleri, oluşumuna katkı sağladığı Tarihi Kentler Birliğinin 2000 yılında kurulmasıyla somut sonuçlara yöneldi. Tarihi Kentler Birliği, koruma çalışmalarını teşvik etmek amacıyla düzenlediği Kültürel Mirası Özendirme Yarışması kapsamında, “Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü”nü TKB üyesi belediyelere her yıl takdim ediyor.
İstanbul’da da benzer doğrultuda, değişik nitelikte bir dizi etkinliği yönetti. Bunlar arasında Kabataş Eğitim Vakfının özenle düzenlediği “Kabataş Kültür Merkezi” etkinlik programı da bulunmaktadır.
Prof. Dr. Metin Sözen’in, süreklilik isteyen bu çabalarına bağlı olarak değişik dillerde yayınlanmış eserleri; kültürel birikimin yitirilmeden tanıtılması ve yaygınlaştırılması amacıyla önderlik ettiği, katkıda bulunduğu, ulusal ve uluslararası ödüller alan belgesel film çalışmaları; öncelikle “Mimar Sinan” olmak üzere geçmişin önemli yaratıcılarını, dönemlerinin yapısı içinde değerlendiren çok yönlü araştırma ve yayınları bulunmaktadır.
