Yukarı Fırat Havzasında Kırsal Mirasın İzinde
ÇEKÜL Vakfı, Tarihi Kentler Birliğinin desteğiyle yürüttüğü Yaşayan Kırsal Miras Programı çerçevesinde 30 Nisan-3 Mayıs tarihleri arasında Yukarı Fırat Havzasında yer alan, Malatya’da Hekimhan ve Arapgir’e; Erzincan’da ise Kemaliye’ye alan ziyareti yaptı. ÇEKÜL Malatya Bölge Koordinatörü Bekir Sözen, ÇEKÜL Arapgir temsilcisi Tuncay Çağdaş, ÇEKÜL gönüllüleri Kamber Durna ve Füsun Durna’nın eşlik ettiği ziyaretler, ÇEKÜL Vakfı Kent Çalışmaları Koordinatörü, mimar Alp Arısoy ve şehir plancısı Ahmet Onur Altun’un yürütücülüğünde gerçekleştirildi.
Hekimhan’da Basak, Arapgir’de Onar, Kemaliye’de Ocak, Apçağa ve Sırakonaklar köylerini ziyaret eden heyet, planlanan çalışmalarla ilgili olarak Hekimhan, Arapgir ve Kemaliye belediyeleri ile Malatya ve çevresindeki sivil toplum örgütleri ve kanaat önderleriyle fikir alış-verişinde bulundu. Bu kapsamda Hekimhan Belediye Başkanı Turan Karadağ ve Hekimhan Kaymakamı Ahmet Özdemir ile görüşen ÇEKÜL heyeti, hem sürdürülen çalışmaya dair bilgileri aktardı hem de Hekimhan’ın Kendini Koruyan Kentler Programına eklenmesi için ilk adımları attı. Kendini Koruyan Kentler Programının önemli işlevlerinden biri, stratejik eylem çerçevesi. Bölgesel ilişkileri ve koruma çalışmalarındaki sürekliliği bir zemin olarak kabul eden bu eylem çerçevesi, inceleme gezisi sırasında Hekimhan özelinde de değerlendirildi.
Heyet, Hekimhan’a bağlı Basak Köyünde gerçekleştirdiği çalışmanın ardından köylülerle görüştü. Hekimhan’ın en büyük köyü olan Basak, içinde bulunduğu coğrafya, yaşayan kültürü ve yaşayanlarının mekân aidiyeti ile önemli bir merkez olma özelliği taşıyor.
Bugünden yarına kırsalda şekillenen projeler
Arapgir’de belediye görevlileri, ÇEKÜL Malatya Bölge Koordinatörü ve Arapgir temsilci ve gönüllüleriyle Malatya ve çevresinden kanaat önderleri ile görüşen ÇEKÜL heyeti, Arapgir’de süren koruma çalışmaları hakkında bilgi aldı; kent merkezindeki bazı alanları, 7 kilometre uzunluğundaki Eskişehir Vadisini ve Arapgir’e bağlı Onar Köyünü ziyaret etti. Anadolu’daki en eski cemevinin bulunduğu Onar, aynı zamanda köyde bulunan kaya mezarları ve yerel tarım üretimiyle dikkat çekiyor.
Arapgir Eskişehir Vadisi, geçmişteki kent dokusundan günümüze ulaşmayı başaran konakları ve doğal özellikleriyle benzersiz bir alan. Doğal sit alanı olan vadinin korunarak turizme kazandırılması amaçlanıyor. Bu bağlamda DAP (Doğu Anadolu Projesi) desteğiyle yürütülen kentsel tasarım projesi, son aşamaya gelmiş durumda. Tarihi konaklarında yaşam devam ettiği bölgede, tarihi konakların yanı sıra tarihi camiler, kiliseler ve köprüler bulunuyor. Çalışmalar tamamlandığında asgari müdahaleyle vadinin korunarak doğa turizmine kazandırılması hem Arapgir hem de havzanın kalkınması için önemli bir adım olacak.
Kırsal Miras Programının Yukarı Fırat Havzası ayağı, Kemaliye alan gezisi ile son buldu. Kemaliye Belediye Başkanı Mehmet Karaman’la yapılan bilgilendirme görüşmesini Kemaliye’ye bağlı Ocak, Sırakonaklar ve Apçağa köylerindeki inceleme gezisi takip etti. Yalnızca bölgede değil, tüm Türkiye’de koruma alanında örnek olan Apçağa köyünde çalışmalar uzun yıllardır devam ediyor. Alanda hâlâ varlığını sürdüren sivil inisiyatifin koruma çalışmalarındaki rolü çok önemli. Kemaliye Belediye Meclis Üyesi ve ÇEKÜL gönüllüsü Etem Kılıç ile yapılan geleceğe dönük projelere ilişkin görüşmelerle alan çalışması tamamlandı.
