Tarihi Çevre ve Yapılarda Koruma Uygulamaları
ÇEKÜL Akademi, Kentsel Koruma Eğitimleri Bahar Dönemi programı 17-19 Nisan’da yapılan “KUDEB’ler, Koruma Kurulları ve Koruma Mevzuatı” eğitimiyle başladı. Akademi eğitmeni, mimar Bülent Baykal tarafından verilen eğitime Odunpazarı ve Düzce belediyeleri ile Balıkesir ve İstanbul büyükşehir belediyelerinin imar ve şehircilik, plan-proje müdürlükleri ile KUDEB birimlerinden gelen uzmanlar katıldı.
Tarihi çevrede yapılan bakım, onarım ve restorasyon proje ve uygulamalarında, kentsel kültürel korumadan sorumlu belediye ekiplerinin koruma kurulları ile ilişkilerde etkili sonuç alma yetkinliğini geliştirmeyi amaçlayan eğitim, aynı zamanda Antalya ve Gaziantep Koruma Kurulu üyesi olan Bülent Baykal’ın çizdiği genel çerçeve ile başladı. Koruma kurulları ve koruma mevzuatı ile Türkiye'deki korumanın yasal düzenlemeler kapsamında tarihçesi, kültür varlıklarının tanımı, korumaya yönelik planlar, kültür varlığı tespit ve tescil uygulamaları, Koruma Yüksek Kurulu ve ona bağlı bölge kurulları ile görevleri, KUDEB yönetmeliği ve kurulla ilişkileri kapsayan bu genel çerçeveyi, örnekler üzerinden mevzuat çakışması, KUDEB yetki alanı, iletişimin önemi konuları izledi.
Bu program ile katılımcılar; koruma mevzuatı ile ilgili mevcut bilgiler ve yeni yasal düzenlemeler hakkında bilgiler alarak eski eser restorasyonu, sokak sağlıklaştırma, çevre düzenleme gibi birçok projenin koruma kuruluna nasıl sunulacağı ve kurul onay sürecinin daha iyi nasıl yönetileceğine dair iletişim kurma ve işbirliği geliştirme yöntemleri hakkında bilgi aldı; mevzuat yorumlama, değerlendirme, izlenecek yolların belirlenmesi hakkında fikir alışverişi yaptı.
Tarihi yapı – yeni yapı ilişkisi
Kentsel Koruma Eğitimleri, aynı tarih aralığında Y. Metin Keskin’in tarafından verilen “Tarihi Yapı - Yeni Yapı İlişkisi; İşlevlendirme” eğitimini de düzenledi. Odunpazarı, Konak, Selçuklu belediyeleri ile İstanbul Büyükşehir Belediyesinden gelen mimar, şehir plancısı, restoratör, sanat tarihçisi ve inşaat mühendislerinin katıldığı eğitim, Şerifler Yalısında yapıldı.
Kültürel miras niteliği taşıyan farklı ölçeklerdeki yapıların günümüz koşullarına göre yeniden değerlendirilmesini, işlevlendirilmesini ve tarihsel çevrenin koruma/kullanım dengesi gözetilerek güncel kent yaşamına katılmasını sağlayacak yeni yaklaşımları belirlemeyi amaçlayan eğitim kapsamında tarihi yapıların yanında yapılacak yeni yapıların nitelikleri, tasarım süreçleri ve çevresel etkileri tartışıldı.
Eğitim ilk iki gününde Akademi eğitmeni, yüksek mimar ve restorasyon uzmanı Y. Metin Keskin, kuramsal restorasyon tarihçesi ve gelişim süreci hakkında bilgiler verdi. 19.ve 20. yüzyıllarda John Ruskin, Viollet-le-Duc, Camilla Boito, G. Giovannoni gibi bilimsel restorasyon kuramcıların eski eser restorasyon konusundaki farklı yaklaşımlarını anlattı. Restorasyon konusunda uluslararası sözleşmelere değinen Keskin, özellikle Atina Kartası, Venedik Tüzüğü ve İCOMOS Bildirgesine gönderme yaparak Türkiye’deki koruma sürecinin gelişiminden ve bununla ilgili yasal mevzuattan bahsetti.
Koruma yöntemleriyle ilgili genel bilgiler de veren Keskin, her eserin kendi bağlamında ele alınması gerektiğini hatırlatarak Türkiye’den Mardin Sakıp Sabancı Kent Müzesi işlevendirme örneğini verdi; eski bir kışla olan yapının dönüşümü ve ek yapıyla değerlendirilmesi projesinin sürecini anlattı.
Eğitim, Silahtarağa Elektrik Santralinin korunması ve işlevlendirilmesiyle Türkiye’de kültür-sanat ve eğitim alanında bugüne kadar gerçekleştirilmiş en kapsamlı dönüşüm projelerinden biri haline gelen Santralistanbul Enerji Müzesi ziyaretiyle son buldu.
