Tarihi Bir Kenti Korumak: Gaziantep
ÇEKÜL Akademi, Alanda Eğitimler Kış Dönemi kapsamında programladığı ilk eğitimi, “Tarihi Bir Kentin Kimlik Değerlerini Koruma ve Geliştirme: Gaziantep Deneyimi” başlığıyla Gaziantep’te gerçekleştirdi. Akademinin Gaziantep Büyükşehir Belediyesi KUDEB ve Şahinbey Belediyesi işbirliğiyle 6-8 Şubat tarihleri arasında düzenlediği eğitime İstanbul, Muğla, Manisa, Eskişehir, Malatya ve Mersin büyükşehir belediyeleri ile Akseki, Uzunköprü, Niksar, Sarıyer, Hacılar, Sivas, Silivri, Davulga, Altınordu, İzmit, Devrek, Pertek, Birecik, Beşiktaş, Burhaniye ve Akşehir belediyelerinin KUDEB, kentsel tasarım, imar ve şehircilik, plan ve proje birimlerinden uzmanlar katıldı.
Kentin tarihi derinliğinden beslenen kimlik değerlerini çağdaş bir kent ortamında görünür kılacak çalışmalarda gerekli olan yöntem, araç ve tekniklerin tanıtılmasını amaçlayan eğitim Gaziantep Sanat Merkezinde düzenlendi. ÇEKÜL Akademi Koordinatörü Kibele Eren’in açılış konuşmasıyla başlayan eğitim, ÇEKÜL Vakfı Bölge Koordinatörü mimar Zafer Okuducu’nun “Koruma Politikalarında Kamu-Yerel-Sivil-Özel Birliktelik” başlıklı sunumuyla devam etti. Okuducu, Gaziantep’te 2004 yılından itibaren ÇEKÜL Vakfı öncülüğünde sürdürülen koruma çalışmalarını ve Gaziantep Metin Sözen Eğitim ve Kültür Merkezinin havza genelindeki tüm kurum ve kuruluşlara yönelik düzenlediği eğitimleri anlattı. Gaziantep yer altı yapıları hakkındaki bilgileri de paylaşan Okuducu, kendin yer üstünde olduğu kadar yerin altında da önemli bir kültür mirası barındırdığını vurguladı. Kastel, livas, kuyu ve mağaralarıyla kentin kuşatıldığını söyleyen Okuducu, suyun ve su yollarının öneminden söz etti. ÇEKÜL Vakfı, Obruk Mağara Araştırma Grubu ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi 2011 yılında “Altı da Üstü de Kültür” sloganıyla biraraya gelerek kentin yer altı mirası envanterinin hazırlanması çalışmalarına başlamış, çalışma kapsamında livas ve kasteller belgelenerek 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine alınmıştı.
Eğitim, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi KUDEB Denetim Şube Müdürü Ökkeş Kavak’ın “KUDEB Çalışma Usul ve Esasları” sunumuyla devam etti. Kavak, sunumunda 2005 yılından itibaren kurulan KUDEB’lerin görev ve sorumluluklarından bahsetti.
Somut olmayan kültürel miras ve gastronomi kenti
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi KUDEB Daire Başkanı Serdar Murat Gürsel ise, Türkiye’de ilk KUDEB olarak kurulduklarını belirterek, çalışmalarını örnekledi. Kale çevresinden başlayan sokak sağlıklaştırma uygulamaları; yapı ölçeğindeki restorasyon çalışmaları; müzeler ve kültür sanat merkezleri projelerini hayata geçirdiklerini söyleyen Gürsel, kentin, yaptıkları çalışmalar sonucunda UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına Gastronomi Kenti olarak katıldıklarını da hatırlattı.
Eğitimin son sunumunu Gaziantep Büyükşehir Belediyesi UNESCO Dünya Kültür Mirası ve Alan Yönetimi Şube Müdürü Gaye Cansunar yaptı. Cansunar, 2012 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası geçici listesine giren Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesinin Dünya Kültür Mirası Kalıcı Listesine girmesi ve bu kapsamda gerekli olan Alan Yönetim Planının oluşturulmasına yönelik çalışmaların KUDEB Daire Başkanlığı tarafından nasıl ve hangi aşamalarla yürütüldüğünü aktardı.
Eğitim kapsamında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan çalışmalar yerinde incelendi; Bey Mahallesi, Oyun ve Oyuncak Müzesi, Atatürk Anı Evi, Hıdır Sokak, Ömer Ersoy Kültür Merkezi, Kurtuluş Camisi, Metin Sözen Eğitim ve Kültür Merkezi ziyaret edildi.
Ticaretten ekolojiye alanda incelemeler
Eğitimin 2’inci günü alan gezisiyle başladı. Şahinbey Belediyesi tarafından yapılan Milli Mücadele Müzesi ve Şehreküstü konakları, Kozluca ve Pişirici kastelleri, Mevlevihane Müzesi, Şeyh Fethullah Camisi, Bakırcılar Çarşısı ve Zincirli Bedesteni ziyaretlerini, Gaziantep Sanat Merkezinde düzenlenen ve ÇEKÜL Vakfı Suriye Temsilcisi Mahmut Zeynel Abidin’in yaptığı “Osmanlı Coğrafyası’nda Ticaret” başlıklı sunumu izlendi.
Eğitim, 3’üncü gününde Zeugma Mozaik Müzesi ve Gaziantep Ekolojik Bina ziyareti ile son buldu.
