Müzecilikte Gelecek Vizyonu; Deneyim Paylaşımı ve Yenilikler
ÇEKÜL Vakfı, Tarihi Kentler Birliği (TKB) için müzelerin kapasitelerinin artırılmasına yönelik olarak İstanbul’un tarihi dokusunu yansıtan Beyoğlu’ndaki Metrohan’da önemli bir toplantı gerçekleştirdi. Müzecilik konusunda uzmanların katıldığı bu etkinlikte kaydedilen veriler ve araştırma metinleri, müzelerin kapasitelerinin artırılması için hazırlanacak rehber kitapta yer alacak. Toplantının ilk oturumunda Dr. Ece Çetin Erkut, Ayça Bayrak Uluğ ve Demet Bingöl sunumlarıyla müzecilik anlayışları ve sergileme yöntemlerini ele aldı. İkinci oturumda ise Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Kültür, Sanat ve Bilim Daire Başkanı Hüseyin Ateş, Bursa Büyükşehir Belediyesinden Dilek Yıldız Karakaş ve İstanbul Büyükşehir Kütüphane ve Müzeler Müdür Yardımcısı Kerim Altuğ, yönetimlerine bağlı müzelerden örnekler vererek deneyimlerini aktardı.
31 Ekim 2024, İstanbul
“Müzelerde araştırma faaliyetleri”
ÇEKÜL Vakfının, Tarihi Kentler Birliği (TKB) için düzenlediği “Müzelerin Kapasitelerinin Artırılmasına Yönelik Deneyim Paylaşımı” başlıklı toplantının moderatörlüğünü Uluslararası Müzecilik Derneği Başkanı Derya Manav üstlendi. İlk oturumun konusu “Güncel Müzecilik Anlayışı” oldu.
Deniz Müzesi Komutanlığı Müze Uzmanı Dr. Ece Çetin Erkut, 19. ve 20. yüzyıllarda yaşanan önemli değişiklikler ve kurumsallaşmayla birlikte nesne odaklı yaklaşımdan toplum odaklı yaklaşıma yönelimin gerçekleştiğini belirtti. 21. yüzyılda ise yeni kavramların, güncel ve teknolojik yöntemlerin, katılımın, kapsayıcılığın, etkileşimin ve işbirliğinin ön planda tutulduğu bir anlayışın benimsendiğine işaret etti.
“Müzelerde sergileme nesne ve fikir odaklı olmak üzere ikiye ayrılıyor”
Daha sonra sergileme konusuna dair deneyimlerini bir sunumla aktaran müze bilimci Ayça Bayrak Uluğ, müzeciliğin yüzyıllarına dair bilgi aktararak, ‘müzelerde sergilemeyi yeniden düşünmek’ başlığında, müzecilikte yaşanan değişimi, toplumsal, ekonomik ve teknolojik gelişmelere dayanarak anlattı. Ayça Bayrak Uluğ, sergi tasarımı ve sergileme yöntemlerinde değişim ve dönüşümü aktarırken sergilemenin nesne ve fikir odaklı yapılması gerektiğini örneklerle anlattı.
“Müzelerde eğitim; atölye çalışmaları”
İlk oturumun son konuşmacısı olan İstanbul Modern Müze Eğitim Uzmanı Demet Bingöl ise ‘müzelerde eğitim’ başlığında atölye çalışmalarını ‘Eco Art Lab’ adlı sunumu ile katılımcılara aktardı. Yeniden üretim ve dönüşüm için gerçekleştirdikleri sanat atölyelerine dair örnekler veren Demet Bingöl, sunumunda Eco-Art Lab’ın toplumun doğaya dair duyarlılığını sanat yoluyla güçlendirmeyi ve sürdürülebilirlik konusunda farkındalığı yaratıcı yöntemlerle artırmayı amaçladığını vurguladı.
“Kentin kimliği müzelerde hayat buluyor”
“Yerel yönetimlere bağlı müzelerde iyi örnekler” başlıklı ikinci oturumdaki ilk konuşmacı olan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Kültür, Sanat ve Bilim Daire Başkanı Hüseyin Ateş, Gaziantep’teki müzeleri tanıtarak kentin kimliğinin her bir parçasının müzelerde hayat bulduğunun altını çizdi. Gaziantep’in eski mahallelerinde yer alan tarihi Antep evlerinin işlev değişikliği yapılarak müzelere dönüştürüldüğünü belirten Ateş, “böylelikle hem tarihi kent dokusu korunmakta hem de kentin geçmişine, kültürüne, tarihine ait her bir zenginlik gelecek kuşaklara aktarılmaktadır.” ifadesinde bulundu.
“Müzeler, fırsat eşitliği sunan alanlar haline gelecektir”
Ardından söz alan Bursa Büyükşehir Belediyesi Müzeler Şube Müdürü Dilek Yıldız Karakaş, ‘Bursa müzelerinde dönüşüm’ adlı sunumu kapsamında kurumun tarihinden bahsederek, şube müdürlüğü bünyesinde bulunan 11 müze ile Zindankapı ve Güncel Sanat Galerisine dair katılımcılara bilgi aktardı.
Milletlerarası Müzeler Konseyinin (ICOM) 2023 yılında Prag’da kabul edilen yeni müze tanımının: “Müze, somut ve somut olmayan mirası araştıran, toplayan, koruyan, yorumlayan, sergileyen ve toplumun hizmetinde olan, kâr amacı gütmeyen, kalıcı bir kurum” şeklinde olduğunu belirten Karakaş, “halka açık, erişilebilir ve kapsayıcı olan müzeler, çeşitliliği ve sürdürülebilirliği teşvik eder. Eğitim, eğlence ve bilgi paylaşımı için çeşitli deneyimler sunar; etik, profesyonel olarak ve toplulukların katılımıyla çalışır ve iletişim kurar. Buna göre yeni müze tanımını benimseyen müzeler, artık yalnızca bilimsel kurumlar değil, bilime dayalı iletişim kuran kurumlar haline gelmiştir. Tüm bu veriler ışığında Bursa Müze için yeni bir yol belirleme zorunluluğu doğmuştur. Bu tanımın uygulanması ile Bursa Büyükşehir Belediyesi müzeleri yalnızca koleksiyonun olduğu duvarlar ve vitrinlerden ibaret olmayacak, müze kullanıcılarının duygudaşlık kuracakları, sürprizlerle karşılaşacakları, çağdaş müze pedagojisi yaklaşımıyla eğitim, eğlence ve bilgi paylaşımı için çeşitli deneyimler yaşayacakları fırsat eşitliği sunan alanlar haline gelecektir.” dedi.
“İstanbul’un Kültürel Zenginliği: Taksim Cumhuriyet Müzesi ve Yeni Müze Projeleri”
Oturumun son konuşmacısı İstanbul Büyükşehir Kütüphane ve Müzeler Müdür Yardımcısı Dr. Kerim Altuğ, müdürlüğün yönetimi altında toplamda 35 adet müze olduğunu bunların bir kısmının tamamlanma aşamasında olduğunu dile getirerek başladığı sunumunda yakın zamanda ziyaretçilere açılan Taksim Cumhuriyet Müzesi hakkında bilgi verdi; -yeni açılan diğer müzeler, sanat galerileri ile renovasyonu yapılan eserleri katılımcılara paylaştı.
“Müzelerin kapasitesinin artırılması için rehber hazırlanacak”
ÇEKÜL Vakfının TKB için düzenlediği müzelerin kapasitesinin artırılması için gerçekleşen bu etkinlikte aktarılan veriler kaydedilerek müzelerin sorun ve ihtiyaçlarını belirleyerek, strateji ve eylem başlıklarını içeren bir rapor hazırlanacak ve online olarak yayınlanacak. Veriler ışığında hazırlanacak ve rehber niteliği taşıyacak kitapçık sayesinde güncel müzecilik anlayışlarının derlenmesi, öncelikli eylem başlıklarının ve önerilerinin oluşturulması hedefleniyor. ÇEKÜL Vakfının sağladığı bu destekler, kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesi açısından büyük önem taşıyor.
