Müze Özendirme Yarışması Ödülleri Sahiplerini Buldu

Tarihi Kentler Birliği İstanbul Buluşması 18 Haziran Salı günü Pendik Divan İstanbul Asia Otelde düzenlendi. Buluşma kapsamında Meclis Toplantısı, Müze Özendirme Yarışması Ödül Töreni yapıldı. Açılışı, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri ve Tarihi Kentler Birliği Genel Sekreteri Sezer Cihan’ın moderasyonuyla düzenlenen Meclis Toplantısı ile yapılan Buluşma, Birliğin başkanlığını yapmış olan Kayseri Büyükşehir Belediyesi eski başkanı, Çevre ve Şehircilik eski bakanı Mehmet Özhaseki, TKB ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi eski başkanı Dr. Asım Güzelbey ile TKB ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi eski başkanı Nihat Çiftçi’yi ve 300’e yakın tarihi belediyenin başkan ve temsilcilerini biraraya getirdi. Buluşmanın açılış konuşmasını Mehmet Özhaseki yaptı. Açılış konuşmasını takiben düzenlenen Meclis Toplantısı bünyesindeki seçimler ile Tarihi Kentler Birliğinin yeni yönetim kurulu belirlendi. Buna göre; Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Hayrettin Güngör, TKB’nin 6’ıncı başkanı seçildi: http://www.tarihikentlerbirligi.org/tkbnin-yeni-yonetimi-belli-oldu/

Meclis Toplantısını, TKB Genel Sekreteri Sezer Cihan’ın “20’inci Yıla Doğru Tarihi Kentler Birliği” başlıklı konuşması izledi. Cihan, konuşmasında kuruluşundan bugüne TKB bünyesinde gerçekleştirilen çalışmaları aktardı, projeler hakkında bilgiler verdi. İstanbul Buluşması, Tarihi Kentler Birliği Başkanı Hayrettin Güngör’ün teşekkür ve TKB Danışma Kurulu ve ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen’in kapanış konuşmalarının ardından, bu yıl 3’üncüsü düzenlenen Müze Özendirme Yarışması Ödül Töreniyle son buldu.

Konuşmacı özetleri: 

Mehmet Özhaseki / Tarihi Kentler Birliği Eski Başkanı, Kayseri Milletvekili

Yoluna, kurulduğu günkü şevkle devam eden Tarihi Kentler Birliği, gönüllülük esasına göre kurulmuş bir birlik olarak ayrı bir yerde duruyor. Kanun esasıyla kurulan birlikler bir yana, gönüllülük esasıyla kurulmuş ve kartopu gibi büyüyen böyle bir birliğe başka bir örnek yok. Hepimizin üstadı, Metin Sözen’dir. Tarihi, doğal, kültürel mirasın korunması, yaşatılması, içine fonksiyon yüklenmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması noktasında hepimizde bir bilinç oluşması, Metin Sözen’e bağlı.

Üzerinde yaşadığımız Anadolu coğrafyası, Mezopotamya ile birlikte dünyanın en eski yerleşim yerlerinden, en kadim coğrafyalarından biri. Burada onlarca kavim yaşamış, onlarca medeniyet kurulmuş. Elbette bu kavimlerin ve kurdukları medeniyetlerin izleri duruyor. Bu coğrafyanın bir başka özelliği de bir sığınma coğrafyası olmasıdır. Dünyanın dört bir tarafında daralan, bunalan, sıkılan mazlum kim varsa, buraya gelmiştir. Ve elbette bu coğrafyanın her bir köşesinde eşsiz anılar, izler var; bir açık hava müzesi gibidir Anadolu. Ancak tarihi eserlerimize layığınca sahip çıkamamışız. Bu, müşterek bir sorundur. Açık hava müzesi diye övündüğümüz bu ülkedeki tarihi eserler, ya defineciler tarafından ya da iş bilmez belediyeciler tarafından talan edilmiş. Yaşadığım kentte, bir Mimar Sinan eseri olan hamam, büyük bir cadde yapılacağı gerekçesiyle yıkılmış mesela.

Hepimizin bilmesi gereken şudur: Belediye başkanları olarak tarihi sorumluluğumuz var. Kentlerin ömürleri, devletlerin ömürlerinden çok daha uzundur. Tarihte 12 bin yıllık, 8 bin yıllık, 5 bin yıllık devlet yoktur ama kentler vardır. Kültür kentlerde gelişir, medeniyet kentlerde kurulur, demokrasi kentlerde kök salar. Bu nedenle kentlerimize sahip çıkmalıyız; belediye başkanlarının sorumluluğu çok yüksek. Kimlikli kentlerin oluşturulması zor ama önemli bir görev.

Anadolu coğrafyası üzerinde iki ciddi medeniyet kurmuşuz: Selçuklu ve Osmanlı. Bugün Cumhuriyet’le varız. Geldiğimiz şu noktada, içinde yaşadığımız ortama “medeniyet” ismi takacak olursak, ne diyebiliriz? Bu konuyu biraz düşünmemiz gerekiyor. Özetle, kendimizi eleştirip kimlikli kentler kurmak için çalışmalıyız.

Hayrettin Güngör / TKB ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı

Tarihi Kentler Birliği Başkanı olmaktan onur duydum; büyük bir sorumluluk altına girdik. Yaklaşık 30 yıldır yerel yönetimlerle ilgili ağırlıklı olarak teori kısmında çalıştım. Denetim hayatından başlayıp Türkiye Belediyeler Birliği ve son olarak da Cumhurbaşkanlığı Yerel Yönetimler Politika Kurulu Üyesi olarak görev yaptım. Tüm bu görevlerim sırasında belediyelerimizden ve başkanlarımızdan çok şey öğrendim.  Tarihi Kentler Birliği de gönüllü kurulmuş çok değerli bir birlik. Öncelikle bu birliği kuran ve yürütmüş olan Erdoğan Bilenser, Mehmet Özhaseki, Asım Güzelbey, Yusuf Ziya Yılmaz ve görevi devralacağım Nihat Çiftçi’ye yürekten teşekkür ediyorum. Prof. Dr. Metin Sözen’in önderliğinde ÇEKÜL Vakfının büyük katkıları olduğunu biliyorum. Her birine ayrı ayrı teşekkür ediyorum.

Türkiye Belediyeler Birliği Genel Sekreterliği görevim süresince tüm birliklere imkânlar ölçüsünde destek vermeye çalışmıştım. Bu birliklerin başında da Tarihi Kentler Birliği geliyordu. Öyle düşünüyorum ki, bundan sonraki süreçte de Türkiye Belediyeler Birliği ile işbirliğimizi üst düzeyde sürdüreceğiz. Kurumları kurmak kolay ama yaşatmak zor ve önemli. Biz Tarihi Kentler Birliğinde, üstatlarımızın emrindeyiz. Başkanlarımızdan çok şey öğreneceğimden şüphem yok. Tekrar teşekkür ediyorum. 

Prof. Dr. Metin Sözen / TKB Danışma Kurulu ve ÇEKÜL Vakfı Başkanı

Dünyada ve Türkiye’de gelişen teknoloji ve demokrasi anlayışı içinde hızlı bir değişim söz konusu. Bunu izlemek, özümsemek ve yasal boyutlarını çizerek geniş yığınlara sunmak kolay bir iş değil. Bu nedenle her şeyi üst düzeyde değerlendirmek gerekiyor. Bugün toplumların ortak sıkıntıları var. Küreselleşen dünyada söz konusu sıkıntılar karşısında dayanacak noktalar arıyor insanlar. Bu dayanak noktaları kurumlar olabilir, sayısal çoğunluğa da ulaşılabilir ama her gün yeniden ve yeniden bu dayanak noktaları halka ulaştırılamıyorsa, bir bıkkınlık yaşanır, boşluk oluşur.

Tarihi Kentler Birliği kurulurken çok önemli bir farkındalık yaratıldı. O sürecin içinde olan ve zemini hazırlayan ÇEKÜL Vakfı, o dönemin bakanları, mimarlar odası gibi hem sivil hem de devlet kadrolarının içinde olduğu birlikte hareket ettiği bir kuruluş öyküsü oldu. Tarihi kentlerden sorumlu tüm taraflar biraraya gelmişti Burada en önemli şey sivilleşmeyi çok zor götüren bir toplum olmakla birlikte, sivil toplum kuruluşlarının sivilleşmek zorunda olmalarıdır. Yanlışlıkları doğruymuş gibi sunmaya, ülkemizde ne takati ne de gelecek umudu kalmıştır. Bayatlamış başlıklara vaktimiz olmadığı bir dönemdeyiz. Nüfusumuzun büyük çoğunluğu genç; en büyük sıkıntılarını biliyorum. Bugün, biz gençleşmek zorundayız. Yaş olarak değil, zihinsel olarak.

TKB 20’inci yılına giriyor; kültür öncelikli gelecek kurgusu için sağlam adımlar atmalıyız. Bir kentin belediye başkanı, hangi kentin belediye başkanı olduğunu bilmeli, söyleyecek sözü olmalı. Bu topraklarda daima kültür egemen olmuştur.

TKB’ye seçildiğinden bu yana başkanlık yapan arkadaşlarımız da bunun bilincinde oldu her zaman. Tarihi Kentler Birliği bu sayede bugünlere gelebildi. Bağımsız, özgür, tarafsız özelliğini koruyarak bu buralarda kadar geldi. Biz, birbirimize her türlü eleştiriyi yapabiliriz, yapmışızdır da. Ama örgütlenmeye zarar verecek hiçbir çıkış söz konusu olmamıştır. Bu örgüt içinde ayırım yapılmadan, güç ve iradeleri doğrultusunda birbirlerine yardım eden başkanların ortak tavrı, Türkiye’nin de özlediği tavırdır.

Son olarak, rakamlarla uğraşmayı çok sevmiyorum; onların içinin dolu olması lazımdır ama burada paylaşmak istediğim rakamlar var. İftihar ederek söylüyorum ki Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bugüne kadar açılmış müzelerin sayısını, TKB olarak 300’e ulaştırdık. Bu ne demektir? Çocuklarımıza mesken tutuyoruz demektir. Kültür varlıkları ve somut olmayan miras açısından Türkiye envantersiz bir toplumdu arkadaşlar. Biz artık hangi kentte ne olduğunu ve ne durumda bulunduğunu gayet iyi biliyoruz. Kentte geçmiş varlıklara dair yayınlar cılızdı. Oysa şimdi kitaplık, envanter, kent ve ihtisas müzeleri oluştu. Sayı, bu yılın sonunda daha da yükselecek. Açtığımız müzeler sadece sayıdan ibaret değil; nitelikleriyle de göz dolduruyor. Açtığımız müzelerin çoğu Avrupa’da ödül alıyor. O açıdan buradaki müzeleri kuran arkadaşlara, oradaki mal varlıklarını bağışlayanlara, ülkesine, memleketine gönlü açık olanlara çok teşekkür ederim. Bu dağınık ortamda parti boyutunda söylem geliştirmeyin. Bu bizim yarınlarımız için çok büyük engel oluşturur. Bu, eleştiriden uzaklaşalım demek değildir. Eleştirisiz hiçbir şey olmaz. Ama söylemek için söylemek, fotoğraf çektirmeye çalışmak, arkadan gelip 5 puan almaya çalışmak kültüre ve kimliğe sığmaz.

Müze Ödülleri Sahiplerini Buldu

Tarihi Kentler Birliği, Anadolu kentlerinde kültürel ve tarihi mirasın korunması, gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla sürdürdüğü çalışmalar kapsamında, nitelikli müzelerin kurulmasını, müzecilik faaliyetlerinin yaygınlaştırılmasını da hedefliyor. Bu düşüncenin izinde, bu yıl 3’üncüsü düzenlenen Tarihi Kentler Birliği Müze Özendirme Yarışması; Ahmet Erdönmez başkanlığında ve Aziz Elbas, Kibele Eren, Sezer Cihan, Yeşim S. Dizdaroğlu ve Y. Metin Keskin’den oluşan Seçici Kurul ile Prof. Dr. Metin Sözen, Ahmet Onur Altun ve Alp Arısoy’dan oluşan Danışman Kurulun yönetiminde düzenlendi. TKB Müze Özendirme Yarışmasına bu yıl 21 belediyeden 23 müze başvurdu. TKB’nin Emirgan Şerifler Yalısındaki merkezinde değerlendirilen müzeler; yaşam kültürü müzeleri, sanat ve edebiyat müzeleri, kent müzeleri, bilim tarihi ve teknoloji müzeleri, panorama müzeleri ile tarım müzeleri başlıklarında değerlendirildi. ÇEKÜL Akademi bünyesinde müzecilik eğitimlerini de sürdüren Tarihi Kentler Birliği, müzeler arasında rekabet değil, iyi müzecilik örneklerinin özendirilmesi amacıyla hareket ettiği için, Müze Yarışmasında “kazananlar”, bir kategori olarak yer almadı.

YAŞAM KÜLTÜRÜ MÜZELERİ

Battalgazi, Çankırı, Didim, Dinar, Eskigediz, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Sındırgı belediyelerine ödüllerini, Mehmet Özhaseki teslim etti.

SANAT VE EDEBİYAT MÜZELERİ 

Beykoz, Kuşadası, Nilüfer, Süleymanpaşa (2 ödül) belediyeleri ödüllerini, Dr. Asım Güzelbey'in elinden aldı.

KENT MÜZELERİ 

Gökçeada, Selçuklu, Simav ve Tokat belediyelerine ödüllerini ise Nihat Çiftçi verdi.

BİLİM TARİHİ VE TEKNOLOJİ MÜZELERİ

Çankırı, Şahinbey ve Malatya da bu kategoride ödüle değer bulundu. Törene katılan Çankırı Belediye Başkanı ödülünü, TKB Encümen Üyesi Bartın Belediye Başkanı Cemal Akın'dan teslim aldı.

PANORAMA MÜZELERİ VE TARIM MÜZESİ

Panorama kategorisinde Konya ve Osmangazi, Tarım kategorisinde ise Şanlıurfa ödüle değer bulundu. TKB'nin yeni Başkanı Hayrettin Güngör ödülleri takdim etti.

Ödüllerle birlikte, yarışmaya katılan müzelerin olduğu katalog da armağan edildi. Tarihi Kentler Birliğinin bir sonraki toplantısının Bölge Toplantıları başlığında, Temmuz ayında, Malatya Büyükşehir Belediyesinin ev sahipliğinde yapılması planlanıyor.