İstanbul’da “Kent Müzeleri” Eğitimi
ÇEKÜL Akademi 18-19 Ocak tarihlerinde, Kentler ve Müzeleri; Kurulumdan İşletmeye Eğitim Programının “Kent Müzeleri/Bellekleri – Kurulum, Yapılanma ve Koleksiyon” başlıklı ilk modülünü tamamladı.
Tarihi, sosyal ve ekonomik gelişimiyle kentin öyküsünü anlatan, kentlilerin aidiyet duygusunu pekiştiren kent müzeleri ile yerele bağlı kimlik öğelerinden doğan tematik müzelerinin kurulumu ve işletilmesi sürecinin alanında uzman kişilerce paylaşıldığı eğitime Urla (İzmir), Karadeniz Ereğli (Zonguldak), Kale (Denizli), Balıkesir Büyükşehir, Ankara Büyükşehir, Alaşehir (Manisa), Muğla Büyükşehir, Dulakdiroğlu (Kahramanmaraş) belediyelerinden, müzelerde veya müze projeleri sürecinde görev alan 14 kişi katıldı.
ÇEKÜL Akademi Koordinatörü Kibele Eren 18 Ocak Çarşamba günü, “Kent Müzeleri ve Yerel Yönetimler” başlıklı sunumunda müzecilikle ilgili kavramsal bilgilerden, güncel müze tanımından ve müzeciliğin tarihsel sürecinden bahsetti. Kent müzelerinin dünyada ortaya çıkış ve gelişim tarihini anlatan Eren, ÇEKÜL Vakfı ve Tarihi Kentler Birliğinin kent müzeleriyle ilgili çalışmalarını aktardı. Kent kimliği konusunda önemli unsur olan kent müzeleri projelerine kentlerin büyük önem verdiği ve yerel yönetimlerin Tarihi Kentler Birliğinin her yıl düzenlediği Müze Özendirme Yarışmasına müze projelerini paylaştıklarını bildirdi.
Bir sonraki sunumda Kibele Eren, müzelerdeki yönetsel yapılanma hakkında bilgiler vererek ideal müze yönetim şemasını anlattı. Yapılanmanın; danışma ve yürütme kurulları, yazım ekibi, fiziki proje ekibi, tasarım ekibi ve müze gönüllülerinden oluşması gerektiğini vurguladı.
ÇEKÜL Vakfı Bilgi Belge Merkezi Koordinatörü Ayşen Kılıç Özarslantürk, “Kent Arşiv ve Bellekleri” başlıklı sunumunda, kent arşivleri oluşturma sürecine dair; müze ile arşiv arasındaki benzerlikler, farklılıklar ve birbirleriyle ilişkileri hakkında bilgi verdi. Özarslantürk, kent müzesi kurulumunda arşivin önemini ve bu arşivin nasıl geliştirileceğini, müzeye nasıl dönüştürülebileceğini açıkladı.
Eğitimin ikinci gününde ise Prof. Dr. Nevra Ertürk, “Müzelerde Koleksiyon Yönetimi” başlıklı sunumunda; bir müzenin olmazsa olmaz unsurunun müze koleksiyonu olduğunu, ziyaretçi ve personel unsurlarının bu üçlü çark dişlisini tamamladığını, dört duvardan oluşan “bina” unsurunun ise günümüz müzecilik tanımında şart olmadığını ve pek çok alanın günümüzde müze olarak tanımlanabileceğini söyledi.
Ertürk, katılımcılarla birlikte İstanbul'da olası bir kent müzesinin küratöryel çalışma çatısı altında nasıl değerlendirilebileceğini, oluşturulacak koleksiyonun neleri içermesi gerektiğine ve içeriğin nasıl geliştirileceğine dair tartışma ortamı oluşturdu. Kent müzelerinin mekân ve nesnenin ötesinde, kentin duyusal (ses, koku, doku, görsel ve tat) olarak ne gibi deneyimler yaşattığının önemini ve “kentli” olmanın pek çok araçla yansıtıldığını vurguladı. Müzelerin; geçmiş, şimdi ve geleceğin konuşulup tartışıldığı mekânlar olması gerektiğini anlattı. Ayrıca, müze koleksiyonlarının malzeme, bezeme, üretim ve kullanım açılarından açıklanması gerektiğine ve öncelikle müzelerde dökümantasyon alt yapısının oluşturulmasına dikkat çekti. Koleksiyon yönetim planında yer alan; edinim (satın alma, bağış, araştırma-sondaj, ödünç alma-verme, miras, vasiyet zor alım, değiş-tokuş), elden çıkarma, erişim (entellektüel olanaklara erişim) ve son olarak eser sigortalama konusuna değinerek uluslararası örneklerle sunumunu tamamladı.
Son 20 yıl boyunca yerel yönetimlerin büyük ilgi gösterdiği “kent arşiv ve müzeleri” ile ilgili genel kavram ve tanımlar, müze yönetimsel yapılanma ve koleksiyon yönetimi başlıkları örneklerle birlikte uzmanlar tarafından katılımcılara aktarılıyor. Programın ikinci modülü Mart ayında, “Kent Müzeleri ve Sergileme Yöntemleri” başlığıyla Bursa’da gerçekleştirilecek.
