Beyazıt Devlet Kütüphanesi Örneği: Tarihi Yapı Restorasyonu

Sivil mimarlık yapıları başta olmak üzere, pek çok tarihi yapının aslına uygun ve geleneksel yöntemlerle restore edilmesi için emek veren ÇEKÜL Akademi eğitmeni, restorasyon uzmanı ve yüksek mimar A. Nüvit Bayar’ın eğitmenliğinde düzenlenen “Yapı Özelliklerine Göre Müdahale Teknikleri” başlıklı eğitim, Şerifler Yalısında yapıldı. 15-17 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilen eğitime İBB Kültürel Miras Birimi ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi KUDEB ekinden uzmanlar katıldı.

Restorasyon çalışmalarının niteliğini arttırmak için koruma ilke ve yöntemleriyle malzeme bilgisinin birarada pekişmesinin önemine vurgu yapan eğitim kapsamında, bir temel bilgi olarak öncelikle tarihi yapılarda onarım ilke ve esasları aktarıldı; eser belgeleme çalışmaları üzerine vurgu yapıldı, malzeme türleri ve yapım teknikleri anlatıldı.

ÇEKÜL Akademi eğitimleri teorik ve uygulamalı olmak üzere iki aşamada yapılıyor. “Yapı Özelliklerine Göre Müdahale Teknikleri” eğitimi de kavram bilgisi ve temel başlıkların aktarılmasından sonra, Beyazıt Devlet Kütüphanesini yapılan inceleme gezisiyle devam etti.

İstanbul’un Tarihi Kütüphanesi

Beyazıt Devlet Kütüphanesi, 1506 yılında Beyazıt Meydanında inşa edilmiş olan II. Beyazıt Külliyesinde yer alıyor. Külliyenin imarethane, çorba mutfağı ve han binalarını içeren bölümünde, 1884 tarihinde “Kütüphane-i Umum-i Osmani” adıyla kurulan kütüphane, kayıtlara, devlet tarafından kurulmuş ilk kütüphane olarak geçmiştir. Yaklaşık yarısı kitap olmak üzere toplam bir milyona yakın dokümanı barındıran kütüphane, kimi çok önemli el yazması eserleri de içeriyor.

1999 İstanbul Depremi zarar görmüş olan Beyazıt Devlet Kütüphanesinde 2015 yılında başlayan restorasyon çalışmaları 2017’de tamamlandı. Restorasyon ile tüm betonarme eklemeler ve kaplamalar yapının özgün katmanına zarar vermeden söküldü; büyük ve radikal müdahaleden uzak, güncel iyileştirmeler yapıldı. Malzeme seçiminde özellikle cam gibi, ortamla uyum sağlayan ve teknolojik imkanlar yaratan çağdaş malzeme ve yapı tekniği ile geleneksel malzeme ve teknik adapte edildi. İnceleme gezisi, tarihi yapılara farklı bir gözle bakmayı; restorasyon yaklaşımını yapıya göre belirlemeyi; malzeme seçiminden uygulamaya yapının kimliğiyle uyumlu planlama yapmayı restorasyonu yakın zamanda tamamlanmış tarihi bir yapı üzerinden değerlendirme ve yerinde görme imkânı sağladı.