“Doğu Karadeniz Havasında Kültürel Mirasın Yönetimi; Giresun, Tirebolu, Şebinkarahisar” eğitimi 20-22 Eylül tarihlerinde Giresun ve Şebinkarahisar belediyeleri ev sahipliğinde; Trabzon Ortahisar, Ödemiş, Malatya Büyükşehir, İstanbul Büyükşehir, Ordu, Gaziantep Büyükşehir ve Beşiktaş belediyelerinden 17 uzmanın katılımıyla gerçekleşti.
Giresun Belediye Başkan Yardımcısı Abdurrahman Demirel’in açılış konuşmasının ardından; Giresun Turizm Hizmet Birliği Müdürü Tamer Uzuner’in, kentin kültürel mirasını ve turizmle ilgili yapılan çalışmaları aktarmasıyla eğitim programı başladı. Giresun Üniversitesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölüm Başkanı Doç. Dr. Gazanfer İltar söz alarak, “Giresun’un Zeytinlik Semti Tarihi Anlatım” başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. Şebinkarahisar Belediyesi uzmanı Ramiz Çiftbaş’ın Şebinkarahisar’ın Tarihi ve Kültürel Mirası Koruma Çalışmaları sunumuyla program devam etti.
Eğitim programı kapsamında gerçekleştirilen saha ziyaretlerinde; Giresun tarihi kent merkezi, Kuzualan Tabiat Parkı, Mavigöl Kuzualan Şelalesi ve Göksu Travertenleri doğal alanları ile Şebinkarahisar Kent Müzesi, Meryemana Manastırı, Taşhanlar, Atatürk Evi ve Müzesi, Tamzara Dokuma Atölyesi ve Tirebolu Çarşı Mahallesi, Selimağa Çeşmesi ve Tirebolu Kalesi ziyaret edildi. Program sonunda Giresun Kalesi’nde katılımcılara sertifikaları takdim edildi.
Bursa’da KÜMTEP
İlk modülü tarihi Beyoğlu ÇEKÜL Evinde gerçekleşen Kültürel Miras ve Turizm İş Birliği Eğitim Programının (KÜMTEP) “Kültür Rotaları” başlıklı 2’nci modülü ise 27-27 Eylül’de, Yıldırım Belediyesi ev sahipliğiyle Cumalıkızık Köyünde yapıldı. Eğitime Antalya Büyükşehir, Çınarcık, Mudanya, Balıkesir Büyükşehir, Çatalca, Kuşadası, Malatya Büyükşehir belediyelerinden uzmanlar katıldı.
Program Esra Karataş Büke’nin “Kültür Rotaları: Kavram ve Tarihsel Gelişim, Kültür Rotalarının Türleri, Türkiye’de Rota Planlama: Neden ve Nasıl? Dünyadan Tematik Kültür Rotaları Örnekleri” sunumuyla başladı. Ardından gelen “Kültür Rotaları Planlama Modeli, Bir Eğitim ve Sosyal Dönüşüm Aracı Olarak Rotalar, Sürdürülebilir Turizm Aracı Olarak Rotalar” başlıklı sunum, Karataş’ın ilk sunumundan devamla sistematik rota planlama süreçlerinin kazanımlarına odaklandı.
Eğitimin ikinci günü Bandırma Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi Eser Çalıkuşu, “Kırsal Mirasın Korunması ve Cumalıkızık Örneği” başlıklı sunumunu yaptı. Yıldırım Belediyesi Şehir Plancısı Figen Boynikoğlu Yaşayan Miras Cumalıkızık Koruma Deneyimleri başlıklı sunumuyla köyde alt yapı çalışmalarına ilişkin bilgi verdi. Yıldırım Belediyesi uzmanlarıyla Cumalıkızık inceleme gezisi yapıldı.
UNESCO Dünya Mirası ve Yerel Yönetimler
3 modül olarak tasarlanan UNESCO Dünya Mirası ve Yerel Yönetimler Eğitim Programının 2’nci modülü “Türkiye'den Örnekler, Yaklaşımlar, Deneyim Paylaşımı” başlıklı eğitimi 11-12 Ekim tarihlerinde İstanbul’da gerçekleşti. Eğitime Alaşehir, Ankara Büyükşehir, Antalya Büyükşehir, Karadeniz Ereğli, Denizli Büyükşehir, Safranbolu, Midyat, Foça belediyelerinden 15 uzman katıldı.
2014-2018 yılları arasında UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Yönetim Kurulu üyesi olan ve Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanlığı görevini yürüten Doç. Dr. Nevra Ertürk Güngör; UNESCO ve benzeri kurumların (ICOMOS, IUCN, ICCROM ve Dünya Miras Komitesi) çalışma sistemlerine dair süreçleri anlattı. Bir sonraki oturumda söz alan şehir plancısı Dr. Ceyda Bakbaşa Bosson, “Yaratıcı Kentler Ağı” sunumunu gerçekleştirdi. Program kapsamında öncelikle İstanbul Tarihi Alanlar Alan Başkanlığı ziyaret edildi. Alan Başkanlığı uzmanlarından Seçil Şahin, 1985 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine giren İstanbul’un hangi kriterlerle listeye girdiğini ve alan sınırları hakkında bilgiler verdi. Ardından Süleymaniye Camisi ve Çevre Koruma Alanı ile Süleymaniye Külliyesi ziyaret edildi.
Muğla’da alanda eğitim
ÇEKÜL Akademi, “Görkemli Bir Geçmişten Bugüne Tarihi Bir Kenti Kurgularken; Muğla Örneği” başlıklı alanda eğitimini 25-27 Ekim tarihlerinde Muğla’da gerçekleştirdi. Eğitime Ortahisar (Trabzon), Balıkesir Büyükşehir, Zeytinburnu (İstanbul), Ankara Büyükşehir, Eyüpsultan (İstanbul), Karadeniz Ereğli (Zonguldak), Gebze (Kocaeli), Büyükçekmece (İstanbul), Ordu Büyükşehir, Amasya, Trabzon Büyükşehir, Ankara Büyükşehir, Battalgazi (Malatya) belediyelerinin Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı, İmar ve Şehircilik, Plan ve Proje, Kent Tarihi ve Tanıtımı birimlerinden gelen 19 uzman katıldı.
Muğla Büyükşehir Belediyesi KUDEB Biriminin destekleriyle gerçekleşen eğitimin açılışını Muğla Büyükşehir Belediye Genel Sekreter Yardımcısı Emin Madran yaptı; Muğla’daki koruma çalışmalarının geçmişten bugüne, Tarihi Kentler Birliği ile ÇEKÜL Vakfının deteğiyle yürütüldüğünü belirtti.
Muğla Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı KUDEB Şube Müdürlüğünden mimar Selin Demirel Karacasulu; Muğla’nın tarihi ve kültürel yapısı, kültürel mirası koruma çalışmaları ve restorasyon çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Muğla KUDEB uzmanlarından Arkeolog Mevlüt Koçan Muğla’nın arkeolojik, doğal ve tarihi envanterinin sayısallaştırılıp akıllandırıldığı GIS (Coğrafi Bilgi Sistemi) platformu altında, 2016 yılında oluşturulan TAMBİS (tarihi miras bilgi sistemi) ara yüzüyle ilgili bilgiler verdi.
Muğla merkezde gerçekleşen alan gezisinde kentsel sit alanındaki; 4 yüzden fazla tescilli sivil mimarlık, 25 anıtsal mimarlık örneği, eski hanları, şadırvanları, arastası, meydanları ve camileri görüldü. Geziye Konakaltı Hanı, Büyükşehir Belediyesi Başkanlık Binası, Yörük Obaları Evi, Kültür Evi, Saatli Kule, Özbekler Evi, Arasta, Zahire Pazarı, Yağcılar Hanı gibi yapılarla devam edildi ve Saburhane Mahallesi ile UNESCO'nun Dünya Miras Geçici Listesindeki Stratonikeia Antik Kenti ziyaret edildi. Yatağan’daki en önemli sivil mimarlık eserlerinden biri olan Cemil Toksöz Konağı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescillenen Karabağlar Yaylasına gidildi.
İstanbulda kentsel koruma eğitimi
“Kültür Odaklı Koruma ve Kentsel Gelişim Stratejileri” başlıklı eğitim ise 1-3 Kasım tarihlerinde İstanbul’da gerçekleşti. Eğitime Avcılar (İstanbul), Ortahisar (Trabzon), Ankara Büyükşehir, İstanbul Büyükşehir, Büyükçekmece (İstanbul), Talas (Kayseri) belediyelerinin koruma birimlerinden uzmanlar katıldı.
Kentsel canlandırma kavramının ortaya çıkış öyküsünü tarihsel perspektifle anlatan mimar Dr. Alp Arısoy, endüstri devrimiyle birlikte fiziksel, kültürel, sosyo-ekonomik olarak tarihi kent merkezlerinin çöküşünü, yerel kalkınmanın kayboluşu, kentlerin kimlik kaybı ve kentlinin yaşam standartının düşmesinin ortaya çıkardığı sorunları anlattı.
Katılımcılar da söz alarak, kentlerinde gerçekleştirdikleri ya da gelecekte yapacakları koruma projelerinden bahsetti ve kentsel canlandırma sürecenin sosyo-kültürel, ekonomik ve fiziksel bağıntılarıyla ilgili bilgi verdi.
