TKB Gaziantep Buluşması yapıldı
Tarihi Kentler Birliği yılın son Buluşmasını Gaziantep’te yaptı. 23-24 Eylül tarihlerindeki toplantıyı yaklaşık 500 kişi takip etti. Açılış yemeği, meclis toplantısı, panel ve kent gezisinden oluşan Antep Buluşmasında, TKB’nin ve ÇEKÜL Vakfının destekleriyle son 10 yılda kentte yürütülen koruma çalışmaları ve elde edilen uluslararası başarılar yöntemleriyle birlikte paylaşıldı. Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in ev sahipliğindeki Buluşma, 23 Eylül akşamı hoş geldiniz konuşmaları ve yöresel lezzetlerin ikram edildiği yemekle başladı.
İlk konuşmayı yapan Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin Antep’in kültürel ve doğal zenginliklerinden örnekler vererek konuşmasına başladı: “Gaziantep, kültürel mirasın başkentlerinden biri. Hem yerüstünde, hem yeraltında tarih var. Milletvekilliğimin ilk yıllarında ve Asım Güzelbey’in Belediye Başkanlığına seçildiği ilk yıllarda “Gaziantep’te kültür adına, tarih adına ne var ki?” dedikleri günleri yaşadık. O günlerden bu günlere geldik. UNESCO’da geçici listede yer alan 2 eserimizi kalıcı listeye almak için büyük gayret gösteriyoruz. İpekyolu üzerindeki 5 antik kentimizde kazı çalışmaları devam ediyor. Kültürel miras bizim en büyük hazinemiz ve bunu yarınlara taşımak en büyük görevimiz.
TKB Buluşmalarında deneyimlerimizi paylaşıyoruz. Yarınki sunumlarda da bunu göreceğiz. Bu akşam yemeğinde gastronomi şehrinin örneklerini de masamızda görmüş olacaksınız. 500 çeşit yemeğimizle UNESCO Listesinde dünyanın en önemli mutfaklarından biri olduk. Sizlere yeniden hoş geldiniz diyor ve sevgiyle selamlıyorum.”
TKB ve Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz ise her gelişinde Antep’te gördüğü gelişmeleri gururla izlediğini söyledi: “Antep’teki çalışmaları yıllardır adım adım takip ediyorum ve bu gelişimde Gaziantep’i daha da gelişmiş buldum. Havaalanından şehre gelirken yoldaki peyzajlara, kavşak düzenlemelerine dikkat ettim. Sizlerin de gittiğiniz kentleri aynı dikkatle incelediğinizi biliyorum. Asım Bey döneminde başlayarak Fatma Hanım döneminde süreklilik kazanan tüm çalışmalar için kent yöneticilerini ve ekiplerini alkışlıyorum.
Bugün gelir gelmez Şahinbey Belediye Başkanı Mehmet Tahmazoğlu’nun eşliğinde, Antep’in kalbinde yürütülen koruma çalışmalarını inceledik. Katman katman tarihin tüm izlerine ulaşmak için yoğun bir gayret içindeler. Tebrik ediyorum.
TKB’nin bir okul olduğunu her toplantımızda dile getiriyoruz. Bu okulun akademik kadrosu da ÇEKÜL Vakfı. Bu okulda kadim uygarlıkların izlerini korumayı öğrenmiyoruz; belediyeciliği de öğreniyoruz. Bundan 15 sene önce devraldığımız belediyecilik örnekleri, gurur duyacağımız örnekler değildi. O bakımdan şanssız bir nesiliz. Ama bizden sonraki kuşaklar güzel örnekler görecekler. Tarihi Kentler Birliğinin bu dönemde kurulmuş olması ve sizlerin katkılarıyla az zamanda çok işler yapması da bizim bırakacağımız bir başka miras.
TKB Buluşmalarında; yaşadığımız güçlükleri, sorunlarımızı tartışıyoruz. Çözümler üretiyoruz. O nedenle açılış yemeklerini büyük bir ailenin sofrası gibi görmemiz gerekiyor. Burada sadece iki söz söyleyip yemek yemiyoruz. Tanışıyoruz, dertleşiyoruz, yöntemlerimizi paylaşıyoruz, birbirimize nasıl destek olabiliriz hepsini bu sofralarda konuşuyoruz.
Şehir merkezlerinde TKB üyeleri artık birer birer başarılı çalışmalar yürütüyor. Ancak kırsal miras değerlerimizi de korumamız gerekiyor. Belediye sınırlarımız genişledi. İl Özel İdaresinin sorumluluğunda olan köylerimiz birer mahalle oldu. Mimari eserlerden yaşam kültürüne, doğasına kadar bizim sorumluluğumuzda. Çok üzülerek söylüyorum, kırsaldaki konakların büyük çoğunluğu yakılıyor, yıkılıyor. Kırsal mimarinin korunmasına yönelik hassasiyetimizi de yükseltmemiz gerekiyor. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.”
TKB Gaziantep Buluşması 24 Eylül Cumartesi Günü Meclis Oturumu, panel ve kent gezisiyle devam etti.
Müzeleri Özendirme Yarışması yönetmeliği kabul edildi
Divan Başkanlığını TKB Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz’ın yaptığı meclis toplantısında 8 madde görüşüldü. En önemli gündem maddelerinden biri “Tarihi Kentler Birliği Müzeleri Özendirme Yarışması Yönetmeliği” oldu. Kuruluşundan bu yana Koruma Proje ve Uygulamalarını Özendirme Yarışması düzenleyen TKB, “Her kente bir kent müzesi” çağrısıyla birlikte sayıları çoğalmaya başlayan kent müzeleri, ihtisas müzeleri gibi belediyelerin açtığı müzelerle ilgili de bir yarışma yönetmeliği hazırladı. Yönetmelik meclis toplantısında kabul edildi. Müzeleri Özendirme Yarışması; içerik ve teknoloji kullanımı açısından dünya standartlarının yakalanması, koleksiyon ve arşiv bilincinin gelişmesi, müzelerin yaygınlaşması, kentlere ait kültürel ve sanatsal öğelerin korunması gibi amaçlar içeriyor.
Müzeleri Özendirme Yarışması Yönetmeliği için lütfen tıklayın
Yeni üyeler kabul edildi
Meclis toplantısında 12 belediyenin üyelikleri kabul edildi. Antalya/Kumluca Belediyesi, Bilecik/Gölpazarı Belediyesi, Bursa/Orhangazi Belediyesi, Çorum/Sungurlu ve Uğurludağ Belediyesi, Hatay/Defne Belediyesi, Konya/Derbent Belediyesi, Malatya/Akçadağ ve Yazıhan Belediyesi, Manisa/Demirci Belediyesi ile Samsun iline bağlı Bafra ve Kavak Belediyesinin üye olmasıyla birlikte TKB üyelerinin sayısı 445’e yükseldi.
Doğal-Kültürel Mirasın Korunmasında Başarı Örneği: Gaziantep
Meclis toplantısının ardından “Doğal-Kültürel Mirasın Korunmasında Başarı Örneği: Gaziantep” başlıklı sunumuyla Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin detaylı bir sunum yaptı: “Hacı Bayram Veli’nin o çok güzel sözüyle başlamak istiyorum: Şehir insanın, insan şehrin aynasıdır. Yerel yöneticiler olarak herkesin yaşamına, yüreğine dokunmak bizim en büyük bizim görevimiz. Ama geçmişimize de sahip çıkıp, kimliğimizi oluşturmalıyız. Antep’in altı da üstü de kültür. Zeugma ve Yesemek şu anda UNESCO Dünya Mirası geçici listesinde. Diğer antik kentimizde kazı ve restorasyon çalışmaları devam ediyor. Bir bölümü Antep bir bölümü Suriye sınırında olan Karkamış Antik Kentinde ise arkeopark olarak düzenliyoruz. Suriye güvenlikli bölge ilan edildiği zaman da buradaki Geç Hitit Döneminin izlerini görme şansımız olacak.
Fırat Havzasındaki mirasımız için Şanlıurfa Belediyesiyle ve Su Altı Arkeoloji Enstitüsü ile işbirliği yapıyoruz. Rumkale, Halfeti, Zeugma bizim en önemli doğal ve tarihsel zenginliği olan miras alanlarımızdan. Gaziantep sınır ötesi ilişkileri savaş nedeniyle yavaşlasa da, Halep Kalesi ile aynı mimarisi özelliğe sahip Antep Kalesini, bu ikiz kaleleri Suriye’ye barış geldiği zaman yeniden bütün dünyaya tanıtacağız. 36 hanımız, yüzyıllara meydan okuyan camilerimiz var. Çoğunun restorasyonu tamamlandı. Geçtiğimiz günlerde dünyanın sekizinci mutfağı olmayı başardık ve UNESCO’nun ‘yaratıcı şehirler ağı’na girdik.
Eski Adliye Binamız, Türkiye’nin tek yapı ölçeğindeki en büyük restorasyon çalışmasıyla “Gaziantep Sanat Merkezi” olarak işlev kazandı. Tavan mozaiklerinin yapımında uyuşturucuyla mücadele eden çocuklarımızla rehabilitasyon amaçlı olarak çalıştık.
Hışva Han ve Lala Mustafa Paşa Külliyesinin restorasyonunu tamamladık. Burayı uluslararası buluşmalara ev sahipliği yapabilecek bir alana dönüştürdük. İç dekorasyonunda Antep işi, bakır işçiliği ve sedef işçiliği eşyalar kullandık. Susamhane çöküyordu, restore ettik ve pastane olarak işlev kazandırdık. Paşa Hamamını restore ederek “Hamam Müzesi” yaptık.
Sivil mimari örneklerinin yoğun olduğu Antep’te artık bazı evlerimizi de butik otel hazırlamaya başladık. Kent merkezinde kalan bir Alış Veriş Merkezi binasını yıkarak yerine park yaptık. Turizm zabıtası ve ofisleri kurduk. Tarihi çarşı dokusunun canlı kalması için çeşitli düzenleme çalışmalarımız devam ediyor. Yeraltı Mağaralarımızın envanter ve temizleme çalışmaları devam ediyor. Özellikle Şahinbey Belediyesi OBRUK ekibiyle birlikte titiz bir çalışma yürütüyor. 10’a yakın kastelin restorasyonu tamamlandı.
Gaziantep müzelerine bir yenisini daha eklemek istiyoruz. Bu nedenle TUBİTAK’la beraber Sanayi, Bilim ve Teknoloji Müzesi kurmak için çalışmalarına başladık.
Aşağı Fırat Havzası Projesi için kalkınma ajansıyla bölgesel planlama yaptık. 28 başlık altında çalışmalarımız devam ediyor. Ayrıca kent merkezinde 35 türbe tespit ettik ve restorasyon ve çevre düzenleme çalışmalarına başladık.
Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Orta Doğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatının (UCLG-MEWA) Başkanı seçildim. Hem Antep için hem diğer kentlerimiz için kalkınmada yerelin yeri ve önemini bir kez daha görmüş olduk.
Tarım Bakanlığından Fıstık Araştırma Merkezi arazisini alarak Fıstık Parkı yaptık. Çocuklarımız fıstığı artık dalında görüyor. Parkta fıstık ağaçlarının yanı sıra 50 yıllık 100 yıllık badem, selvi ağaçları da var.
Suriyeli mülteciler için okuldan hastaneye ihtiyaçlarına yönelik çalışmalar yapmaya devam ediyoruz.”
Prof. Dr. Metin Sözen /ÇEKÜL Vakfı Başkanı
“Trakya ve Anadolu bize dünyanın bağışıdır. Bu topraklarda büyük imparatorluklar kuruldu. Devlet olmak çok kolay bir iş değildir. Bağımsızlık, kendi iradenizle oluşturduğunuz ve onu yaşama geçirdiğiniz, bireyi, aklı gördüğünüz zaman gerçekleşir. Biz görgülü bir toplumuz. Okur-yazarımızın az olduğu günlerde bile görgülü bir toplumduk. Çünkü yüzlerce yıldır yaşama kültürünü içimize sindirmiş, içselleştirmiş bir toprak parçasını kullanıyoruz.
Merkezi yönetiminler, seçilmiş yerel yöneticileri güvenmeli. O nedenle yerelin yetkileri yeniden tartışılmalı. Çünkü uzaktan kumandalı yönetim olamaz.
Anadolu topraklarında uygarlığın yarattığı her karışı koruyacağız ve ayağa kaldıracağız. ÇEKÜL ve TKB uzmanları her zaman doğru projeleri desteklemeye, bilgisini paylaşmaya devam edecek. Bu coğrafya bize kendini öğreten bir coğrafyadır. Çeşitliliğe dayanan büyük bir dünya coğrafyasıdır. Karadeniz’de yağmur yağarken, burada kıtlık vardı. Bu coğrafyanın zorluklarını da beraberliğin mutluluğunu da bu topraklarda birlikte gördük. Ama terör artık bu topraklardan ayrıştırılmalıdır. Bu bir kültür meselesidir.
Kentlerin bellek merkezlerini kurmalıyız. Çocuklar o kentin ne olduğunu öğrenmedikçe, hemşerisi de olamaz, yurttaş da olamaz, doğru dürüst oy da veremez. 10 yıllık hedef koyup 5 yılda başaran bir kentteyiz.
Böyle kentlerde gevezeliğe yer yoktur. Bu kentin yetiştirdiği insan hazinesi önemlidir. Parlamento artık yerelin sesine kulak vermeli. Alanda elde edilen bilgi, tecrübeyi dinlemeli. Yöneticiler yukarda değil halkla aynı seviyede oturmalı. Burada heyecanlanıyorum. Kusura bakmayın. Antep önemli bir kültür kenti.
İlk 1954’te geldiğim zaman şunu gördüm kazılarda; kazarken derinliğe gittikçe sizin geçmişiniz de büyüyor. Anadolu’yu bildiğimi sanıyordum. Bazen belediye başkanları öyle şeyler anlatıyor ki inanamıyorum. Örneğin Karadeniz Bölgesinde bir- iki ilçe sınırları içinde 60 tane arkeolojik alan var. Anadolu’da elinize attığınız yerden tarih çıkıyor. Bu nedenle projeyi doğru üretmeyen geleceği doğru kuramaz. Vizyonu olmayan da ülke olamaz.
Bu topraklar bizimdir!”
Ali Yerlikaya / Gaziantep Valisi
Sahip olduğunuz değerleri dünyaya tanıtma konusunda büyük bir ilerleme görüyoruz ve bununla iftihar ediyoruz. Bu şehirde toplam 23 müze var. 6000 yıllık tarihi mirasımızın üstünde yaşayan 1 milyon 931 bin “gazi şehirli” hemşerimiz var. 2 milyon kişinin ortak davranışları şehre yansıyor. Ecdadın geçmiş nesillerin yaptıklarıyla kıyaslandığı zaman bugün 20 – 30 yılda modası geçen, içimizin ısınmadığı mekanlar olduğunu görüyoruz. Yüzyıllar, binyıllar sonrasına kalacak eserimiz var mı şu an? Yok. Emeğe saygı duyuyorum, ama mademki burası aziz bir heyet, söylemek zorundayım: Öyle bir hizmet binası yapmalıydık ki 600 sene hizmet vermeliydi. Mevzuat da buna engel teşkil edebiliyor. Asım Güzelbey’i ve Fatma Şahin’i Antep’e katkılarından dolayı tebrik ediyorum.
Yalçın Kurt / Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü
Metin Hocamın son sözüyle lafa başlıyorum: “Bu topraklar bizimdir”. Bu ziynetler ecdadımızdan kalan paha biçilmez emanetlerdir. Nereden nereye geldiğimizin hikâyesini en iyi bilen birkaç kişiden biriyim. Gaziantep bunun en güzel örneği. Tabi bir takım eksiklerimiz var. Ama Gaziantep’in ve Sayın Asım Başkanın önünde saygıyla eğiliyorum. O beyefendi insanın bizi bu işe sokmasıyla sadece Gaziantep değil tüm Türkiye kazandı.
Kim nerede ne yapacak ise kapımı 24 saat çalabilir. Her zaman belediye başkanı arkadaşlarımız bana ulaşabilirler, iş birliğine hazırız. 2863 sayılı yasada belirtir zaten; bir kültürel miras her kimin mülkiyetinde olursa olsun Kültür ve Turizm Bakanlığının görev alanındadır. Bu ekibin eli öpülür, başta Hocam olmak üzere herkesin eli öpülür. Geçmişte arkadaşlarımızın kurullarla bir takım sorunları vardı; kurula gitmeden arkadaşlarımıza tereddütlü projeleri danışabilirsiniz.
