Uluborlu Keşfedilmeyi Bekliyor
Ahmet Onur Altun - ÇEKÜL Vakfı Anadolu Araştırmaları Koordinatörü, Şehir Plancısı
ÇEKÜL Vakfının düzenli aralıklarla gerçekleştirdiği Çarşamba Kent Toplantıları, pandemi koşulları nedeniyle bir süredir uygulanamıyordu. Devam eden koşullar içinde, belediyeler sağlık gündem maddesi önceliğini korusa da sağlıklı doğal ve kültürel çevrenin korunması ve yaşatılması çalışmalarına kaldıkları yerden devam ediyor. Çarşamba Kent Toplantıları, çevrimiçi platformda uzmanlarla belediyeleri yeniden buluşturmaya başladı.
Bu kapsamda, Uluborlu Belediyesinin talebi üzerine belediye mülkiyetindeki 2 adet binanın korunması için yürütülecek çalışmalarla ilgili bilgi alışverişinde bulunmak amacıyla Uluborlu Belediye Başkanı Aziz Tuna ve ÇEKÜL uzmanları biraraya geldi.
Isparta’ya bağlı Uluborlu, Toros Dağlarının uzantısı olan Kapı Dağının eteklerinde kurulmuş bir kent. 1950'lerde şimdi bulunduğu Uluborlu Ovasına taşınan kentin geçmişi Hititler dönemine, yaklaşık 4000 yıl öncesine kadar uzanıyor.
Uluborlu’da temel geçim kaynağı tarım. Kentte, özellikle Uluborlu Barajının tamamlanmasının ardından meyvecilik ve sulu tarım yapılmaya başlanmış. Kentin kirazı çok meşhur. İlçede 17 çeşit kiraz yetiştiriliyor. 40 yılı aşkın süredir her yıl geleneksel olarak Uluborlu’da Yağlı Pehlivan Güreşleri ve Kiraz Festivali düzenleniyor. İlçede üretimi desteklemek ve kadın istihdamını artırmak amacıyla Uluborlu Kiraz Çiçekleri Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi kuruldu. Kooperatifte Uluborlu’ya özel geleneksel ürünler üretilerek satışı gerçekleştiriliyor.
Uluborlu ovasında kurulmuş olan yeni ilçe merkezi, düşük katlı ve çoğunlukla bahçeli yapılardan oluşuyor. Çarşı bölgesinde yenileme çalışmaları yapılması planlanıyor. Kent merkezinde bulunan Kültür Sarayının zemin ve 1’inci katlarında Isparta Müze Müdürlüğüne bağlı Uluborlu Müzesi; üst katlarda ise kütüphane yer alıyor. Yine kent merkezinde bulunan Eski Hükümet Konağının restorasyonunun yapılarak yeniden işlevlendirilmesi amaçlanıyor. Geçmiş dönemlerde yapılmış olan otelin ise restorasyon çalışmaları devam ediyor. İlçede geçmişte bağcılık ve bağ evi kültürü gelişmiş durumdaydı. Günümüzde bu kültürün yeniden canlandırılması için çalışmalar yürütülüyor.
Göller yöresinde bulunan Uluborlu coğrafi konumunun da etkisiyle gözlerden uzak kalmış bir kent. İlçenin tarihi ve kültürel değerleri keşfedilmeyi bekliyor. Kentin Frigya’nın egemenliğinde bulunduğu döneme dair kalıntıların izlerini görmek mümkün; Uluborlu’da yol üzerinde lahit mezarlar bulundu. Frigya dönemindeki adıyla Apollonia kenti için yüzey araştırmaları yapılsa da henüz herhangi bir kazı yapılmış değil. Kazıların yapılması için Yrd. Doç. Dr. Abdullah Bakır öncülüğünde girişimler sürüyor.
Uluborlu’da farklı medeniyetlerin izleri günümüze ulaşmış durumda. Apollonia Antik Kenti dışında çoğunlukla Kapı Dağı eteklerinde “kasaba” olarak anılan eski kent yerleşiminin bulunduğu alanda Uluborlu Kalesi, Alaaddin Camisi, Bahçe Camisi, Gargılı Lala Medresesi (Taş Medrese), Karabey Hamamı (Sultan Hamamı), Balta Bey Hamamı (Muhtesip Hamamı), Yeni Hamam (Hamam-I Cedid), Arslanlı Çeşme, Büyük Çeşme, Şeyh Muhiddin Çeşmesi, Büyük Köprü, Küçük Köprü, Cirimbolu Su Kemeri, Salih Efendi Cami Minaresi (Sallanan Minare), Borlu Kervansarayı, Ahi Bahaaddin Türbesi, Ahi Şemseddin Türbesi ve bazı sivil mimari örneği yapılar bulunuyor. Bunlara ek olarak Cirimbolu Kanyonunda da tarihi manastırlar görülebilir.
Toplantı sırasında yapılan bilgilendirmeler sonrasında Uluborlu’da daha geniş çapta bir çalışma yürütülmesinde uzlaşıldı. Uluborlu’nun tarihi ve sahip olduğu eserler göz önüne alındığında ilçenin zengin tarihi dokusunun görünür kılınması için çalışmaların bir an önce başlatılması gerekliliği vurgulandı. Çarşamba uzmanlarını oldukça etkileyen Uluborlu’ya dair, belediyeden daha ayrıntılı bilgiler talep edildi ve ilerleyen tarihlerde yeni bir toplantı yapılması ve yürütülecek çalışmalara ilişkin bir yol haritası oluşturulması için yeniden biraraya gelinmesi kararlaştırıldı. Yapılacak toplantıların ardından koşullar uygun olduğunda ÇEKÜL ekibinin Uluborlu’yu ziyaret ederek bir saha çalışması yürütmesi ve bir rapor hazırlaması da planlanıyor.
