TKB Karadeniz Bölge Toplantısı Samsun’da yapıldı

“Doğal-Kültürel Miras Açısından Karadeniz Bölgesine Yeniden Bakış: Hedefler – Uygulamalar” başlıklı TKB Karadeniz Bölge Toplantısı, 19 – 20 Ağustos tarihlerinde Samsun Büyükşehir Belediyesinin ev sahipliğinde yapıldı. Bölgede devam eden yeni koruma çalışmalarının anlatıldığı, Karadeniz kentleri arasında deneyim paylaşımı yapılmasını hedefleyen toplantıyı, TKB üyesi olan ve olmayan belediye temsilcileri, valiler, kaymakamlar, öğretim görevlileriyle birlikte yaklaşık 500 kişi takip etti. Karadeniz Bölge Toplantısının önemli konuklarından biri ise 2004 – 2011 yılları arasında TKB başkanlığı yapan, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki oldu.

Toplantı; açılış konuşmaları, panel sunumları, değerlendirme konuşmaları ve kent inceleme gezisi olmak üzere 4 ana bölümden oluştu.

Açılış konuşmalarında; Samsun ve TKB Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Samsun Milletvekili Çiğdem Karaaslan, Samsun Valisi İbrahim Şahin ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki söz aldı.  Panel ise ÇEKÜL YDK üyesi Şehir Plancısı A.Faruk Göksu’nun “Geliştirilen Kavramlar Işığında Karadeniz Bütününe Bakmak” başlıklı sunumu ile başladı. Ardından; Safranbolu Belediye Başkanı Dr. Necdet Aksoy, Vezirköprü Belediye Başkanı İbrahim Sadık Edis, Merzifon Belediye Başkanı Alp Kargı, Niksar Belediye Başkanı Özdilek Özcan ve Ünye Belediye Başkanı Ahmet Çamyar hazırladıkları detaylı sunumlarıyla kentlerinde yapılan koruma çalışmalarını ve uyguladıkları yöntemleri paylaştı. Değerlendirme konuşmasını ÇEKÜL Vakfı ve TKB Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen yaptı. Kent Gezisi ile sona eren Karadeniz Bölge Toplantısında konuklar, Sadi Tekkesi ve Kuva-i Milliye Ruhu Anı Evi ile Şehit Gazi Müze açılışına katılma fırsatı buldu.

Açılış konuşmalarından:

Yusuf Ziya Yılmaz / Samsun ve TKB Başkanı

Tarihi Kentler Birliği olarak, Prof. Dr. Metin Sözen’in bize çizdiği yolda kültürel varlıklarımızın korunması için 16 yıldır canla başla çalışıyoruz; gelecek kuşaklara bu mirası aktarmayı hedef edindik. Bunun için, doğal mirasın korunması da dâhil olmak üzere koruma çalışmaları tüm ülkede yaygınlaştı. Hatta ülkemizin sınırlarını aşarak ata miraslarımızın olduğu Balkan ülkelerine de restorasyon desteği vermeye başladık. Edirne Seminerindeki sunumlarda tüm bu çalışmalar özetlendi. Bulgaristan ve Romanya gezimizde ise Balkan savaşlarının izlerini yerinde hissettik. Örneğin Bulgaristan’da Plevne Savaşının anlatıldığı bir panorama müzesi gezdik. Neden daha güzeli Tokat’ta olmasın? Tokat Belediye Başkanı arkadaşıma da bu konuyu açtım. Panorama müzesi çalışmalarına TKB olarak destek verebiliriz. Sayın Bakanımız ve TKB’ye başkanlık etmiş Mehmet Özhaseki’ye, ülkemizin bu zor şartlarında ve yoğun gündemi arasında toplantımıza katıldığı için ayrıca şükranlarımı sunuyorum.

15 Temmuz TKB Bildirisi için tıklayınız

Çiğdem Karaaslan / Samsun Milletvekili

15 Temmuz gecesi yapılan saldırıyla, işte bizim böyle toplantıları yapabilme özgürlüğümüz, en temel hakkımız olan yaşama hakkımız elimizden alınmak istendi. Elbette bize yaşatılan bu geceyi kınıyoruz, lanetliyoruz. Bir daha yaşanmaması için dua ediyoruz. O karanlık gece, aydınlık bir sabaha çıktı. Tek bayrak altında vatanımız için birleşen bir millet olduk, ne mutlu bize…Böyle zorlu günlerin ardından, Samsun’da yapılan TKB toplantısı için Yusuf Ziya Bey’i tebrik ediyorum. Karadeniz Bölgesinden belediye başkanları, valiler, öğrenciler, bilim insanları; her kesim bu toplantıda bir araya geldi. Şehirli olmak sadece şehirde yaşamak anlamına gelmiyor. Şehirli olmak, sorumluluk hissetmek anlamına geliyor. Tarihi değerlerimizi geleceğe taşımanın koruma/kullanma dengesiyle olabileceğine inanıyorum. Korumak sadece muhafaza etmek değil. Fonksiyon değişiklikleriyle, insan unsurunu yeniden içine koyabildiğiniz zaman gerçek anlamda korumuş oluyoruz. Tarihi Kentler Birliğinin, bu konuda üyelerine çok iyi destek olduğunu biliyorum. Tarihi referansların ışığında gelişen kimlikli şehirlerimizin, doğal yaşamlarımızın korunarak, sağlıklı bir çevreye ulaşmasının mümkün olduğunu düşünüyorum. Bunu ancak elbirliğiyle ve işbirliğiyle yapabiliriz. Şehirlerimizin kültürel değerlerini ancak bu yolla kalıcı kılabiliriz.

İbrahim Şahin / Samsun Valisi

Kültürel ve doğal değerlerimizi bir taraftan korumaya çalışırken, bir taraftan da maalesef yok ediyoruz. Ama her şeye rağmen TKB 16 yıldır bir koruma bilinci yaratmayı başardı. Artık il, bölge düzeyinde değil daha evrensel koruma kararları almalıyız. 1972’de UNESCO’nun Paris Bildirgesinde de aslında kısmen bunlara değiniliyor. Samsun’da Büyükşehir Belediyesi ile örnek bir çalışma yürütüyoruz. Öğrencilerimizin Kızılırmak Deltasını öğrenmeleri, tanımaları amacıyla bir günlerini orada geçirmelerini sağlayan bir proje hazırladık. Her kent kendi değerlerini çocuklara öğretmeli. Ayrıca Deniz Temiz Derneği ile 10 bin 200 çocuk yüzme öğrendi. Samsunluları denizle buluşturmak istiyoruz. Bu toplantıda yapılacak sunumlarla farklı Karadeniz kentleri deneyimlerini paylaşacak. Herkese katkısı olacağını düşünüyorum.

Mehmet Özhaseki / Çevre ve Şehircilik Bakanı

Doğrusu bugün heyecanlıyım, biraz da sevinçliyim. Tarihi Kentler Birliğine 7 yıl başkanlık yaptım ve bu toplantılardan çok şey öğrendim. Buradaki belediye başkanı arkadaşlarımın hayata, şehirlerine bakışı, diğer arkadaşlarımızdan biraz daha farklı oluyor. Tarihi Kentler Birliği üyelerinin faaliyet raporlarıyla hiç bu işe ilişmemiş belediyelerin faaliyet raporları birbirinden çok farklıdır. Biri hakikaten kültür, tarih önceliklidir. Diğeri kanaldan başlamıştır, temizlikle, yolla, suyla gitmiştir. Elbette anlamlıdır ama diğeri kadar anlamlı değildir. TKB’nin kendine has bir kültürü var. Bu kültürü almak önemli. O nedenle TKB toplantılarını bir ders gibi düşünmenizi isterim. Değerli dostlar, çok hızlı değişen bir dünyadayız. Şunu görüyoruz ki değerlerimize, kültürümüze, kimliğimize sahip çıkmazsak biz toplum olarak ayakta kalamayız. Kültürüne sahip çıkmayan toplumların bir müddet sonra sıradanlaşacağı ve daha sonra da yok olacağını hepimizin bilmesi gerekiyor.  

Dünyada çok güzel yerler var. Ama içinde savaş var; insanlar birbirlerini öldürüyor. Ama birbirimize saygı duyarsak, birinci adımı atmış oluruz. Falan millettensin, falan ırktansın, falan mezheptensin, falan partidensin, özel yaşantında çağdaş veya muhafazakar bir yaşam biçimini tercih ediyorsun, vesaire, vesaire… Daha da dayanamazsak aşağı mahalle, yukarı mahalle… Buralara gelirsek arkadaşlar, bu işin içinden çıkamayız. Ama millet olmanın özelliği, birbirimizi sevmemizden başlıyor. Birbirimize saygı duymamızdan başlıyor. Ortak değerlerde bütünleşmemizden başlıyor. İşte 15 Temmuz’da bunu yaşadık. Müthiş bir dayanışma gösterdik. İnsanların iradesine sahip çıkma arzusu, geleceğine sahip çıkma duygusu, ölümü hiçe sayma duygusu… O gece herkes tek yürek oldu. Birbirine, vatanına sahip çıktı.

İşte Tarihi Kentler Birliğinde de biz 15 yıldır bunu söylemiyor muyuz? Bizim içimizde oluşturduğumuz kültür bu değil miydi? Toplantılarda bir araya geldiğimizde hangi partilisin diye soruyor muyduk? Hayır. Gerek de yoktu zaten. İnsanız, aynı amaç etrafında toplanmışız, en yeterli bilgiydi bu benim için.

Temsil ettiğim bakanlığın iki cephesi var arkadaşlar; bir cephesi çevre, bir cephesi şehircilik. Çevre olmazsa yaşayamayacağımızı biliyoruz. 78,5 milyon hektarlık alanda 9,5 hektarlık alan neredeyse bizim bakanlığımıza ait koruma alanında yer alıyor. Tahrip ettirmemeye uğraşıyoruz. Ama oraların bir taraftan da tahrip etmeye, rant elde etmeye, para kazanmaya çalışan grupların saldırıları altında olduğunu da ifade etmemiz lazım. Fakat bu mücadelede de ince bir denge var. Bu dengeyi bizim gözetmemiz lazım.  Bir taraftan yatırımlar yapılacak; bu yatırımların sürmesi lazım. Deniz kenarına otel de yapılacak. Yapılmasın diyebilir misiniz? Diyemezsiniz. Ama korunmuş alanlarda yaptırmamak esas. Bakanlığımızın işi zor! Bunu belli gayret içerisinde götürmeye çalışıyoruz.

Değerlendirme konuşması;

Prof. Dr. Metin Sözen / ÇEKÜL Vakfı ve TKB Danışma Kurulu Başkanı

TKB olarak tabandaki sesi duyuyoruz. Onların yüreklerindeki sıkıntılarını okuma şansına sahibiz. Toplumların tarihinde 15 yıl çok kısadır. Ama TKB 15 yılda çok önemli başarılara imza attı. Ancak Türkiye’de iyi bir şey yaptığınız zaman karşı güç çok çabuk oluşuyor. Başarılara karşı hemen karşısında zorluklara ve yokluklara itecek güçler oluşuyor. Biz yalnız tarihi mirası koruyarak yetinmiyoruz; yanlışlıkları düzelterek, yoğun bir gündemin içinden ve yorgunluktan geliyoruz. Dikkatsiz davrananlarla çok karşılaştım, ama şunu bilin ki bütün güçlükleri yenmenin yolu, beraberliğimiz, birbirimizle dayanışmamız ve güzel ev sahipliğimizden geçiyor.

Bu işe başladığımız zaman önce bilim insanları, uzmanlar konuştu. Onlar karşılıksız bir biçimde birikimlerini aktardı. Bir kısmı şimdi rahmetli oldu; hepsini sevgiyle anıyorum. Ama şimdi kim konuşuyor? Artık belediye başkanları, doğal mirastan, kültürel mirasa, somut olmayan mirastan, insan sevgisine her şeyi konuşacak düzeye geldi. Safranbolu’da tek bir cümle söyledim. “Sizi sizden başka kimse kurtaramaz” dedim. “Kendini Koruyan Kent: Safranbolu” diyerek, bu bilincin gelişmesini sağlayarak 70’lerde koruma çalışmalarına başladık.

Biz bildiğimiz kadar konuşacağız, etrafımızdaki bilgiyi büyüttüğümüz kadar konuşacağız, beraberliğimize öncelik tanıdığımız kadar konuşacağız ve bu toplumu ayrıştırmaya, ötekileştirmeye kimsenin gücü yetmeyecek. Türkiye toplumu şimdi toparlanmaya çalışıyor. Dağınıklığa asla yer vermeyeceğiz. Türkiye toplumu çok büyük bir bilgi ve birikimden geliyor. Bu toprakların bize verdiği deneyim çok önemlidir. Bunu sürekli kıldığımız zaman yarınların hesabını verebiliriz.

Panel sunumları;

Faruk Göksu sunumunu indirmek için tıklayınız.

Merzifon sunumunu indirmek için tıklayınız.

Vezirköprü sunumunu indirmek için tıklayınız.

Safranbolu sunumunu indirmek için tıklayınız.

Tokat-Niksar sunumunu indirmek için tıklayınız.

Ünye sunumunu indirmek için tıklayınız.

Prof. Dr. Rainer M. Czichon sunumunu indirmek için tıklayınız.

Yaklaşık 500 kişinin takip ettiği Karadeniz Bölge Toplantısına, Batı Karadeniz, Orta Karadeniz ve Doğu Karadeniz’den TKB üyesi olan ve olmayan çok sayıda belediye temsilcisi, Rize, Tokat, Amasya valileri katıldı.