RENKLERİMİZ GERİ DÖNÜYOR, KADIKÖY ÇARŞISI CANLANIYOR

Kadıköy Belediyesi-ÇEKÜL Vakfı ortaklığı ile Ekim 2004 tarihinde başlatılan “Tarihi Çarşı Canlandırma Projesi” uygulama aşamasına geldi.

Tarihi Çarşı’nın özellikli ve ayrıcalıklı tarihsel imajının yeniden yaratılması için başlatılan proje; ekonomik, fiziksel ve tarihsel değer olarak önemini kaybetmeye başlayan Tarihi Çarşının yeni stratejiler ve yeni bir model çerçevesinde “canlanması”nı amaçlıyor.

Kadıköy Belediyesi-ÇEKÜL Vakfı ortaklığı ile geliştirilen “Tarihi Çarşı Canlandırma Projesi”nin beş önemli stratejik hedefi bulunuyor.

1. Yeni bir Proje Geliştirme Anlayışı,

Projenin geliştirilmesi için Kadıköy Belediyesi ve ÇEKÜL Vakfı’nın katılımı ile Çarşı Proje Ortaklığı (ÇPO) oluşturuldu. Ortaklık, Çarşı esnafının da örgütlenerek, katılımcı bir aktör olarak proje içinde yer almasını hedefliyor.

Proje, kamu-sivil örgüt ortaklığı ilkesi üzerine kuruluyor ve özel sektörle de  uygulama alanlarında işbirliği yapılması benimseniyor. Nitekim Marshall, 400 yapıdan oluşan tüm çarşının boyama işi için sponsor olmuştur. Marshall ile başlayan bu işbirliği diğer sponsor firmalarla devam edecek.

Böylelikle, “kamu, sivil, özel ve yerel” katılımı ve işbirliği, projenin temel modelini oluşturuyor.

ÇPO’lığı tarafından, projenin tasarımı için Kadıköy Belediyesi APK Müdürlüğü bünyesinde, konusunda uzman teknik kişilerden Çarşı Proje Grubu (ÇPG) oluşturuldu. ÇPG’nin tüm çalışmaları, Kadıköy Belediyesi Fen İşleri, İmar, Çevre Müdürlüğü ile Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası, Çarşı mahalle muhtarlarından oluşan Çarşı Değerlendirme Kurulu (ÇDK) tarafından karara bağlanıyor.

Ayrıca, gazeteci, yazar, ekonomist, işadamı gibi Kadıköy’e gönül vermiş kişilerden oluşan Çarşı Danışma Kurulu (ÇDK), projenin gelişimine ilişkin öneri ve görüşlerini Çarşı Değerlendirme Kurulu’na iletiyor.

Projenin uygulanmasına yönelik halk katılımı da Çarşı Sokak Komiteleri (ÇSK) aracılığı ile sağlanıyor. Çarşı Sokak Komiteleri, Çarşı Proje Grubu’nun çalışmalarını sokak sakinleri ve esnafı ile buluşturuyor, görüş ve öneri topluyor.

Tarihi Çarşı proje yönetim anlayışı, AB’nin sürdürülebilir kalkınma ilkeleri arasında yer alan “ekonomik, tarihi çevreye duyarlı ve eşitlikçi” kavramlarına yaslanıyor. Bu kavramlar ÇEKÜL Vakfı’nın “doğa ve kültürle varız”, Kadıköy Belediyesi’nin de “herşey insanlarımız için” ilkeleriyle zenginleşiyor, ortaklık ve işbirliğine dönüşüyor.

2. Proje Kaynağı Yaratma Yöntemi,

Proje kapsamında geliştirilen fiziksel, ekonomik ve sosyal yatırımların gerçekleştirilmesini sağlamak üzere Çarşı Fonu oluşturuldu. Çarşı Fonu’nun gelirlerinin büyük bir bölümü Kadıköy Belediyesi tarafından karşılanıyor. Ancak, proje kapsamında ilk kez, Çarşı esnafı ve sakinlerinden toplanan emlak ve tabela vergisi çarşı yatırımlarında kullanılmak üzere bu fona tahsis ediliyor.

Ayrıca, Marshall tarafından çarşıdaki tüm binaların boyanması için  Çarşı Fonu’na boya hibe edildi. Çarşı Fonu, işbirliği programında yer alacak diğer sponsor firmaların katkılarıyla genişliyen bir yapı.

Bunların yanısıra Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından çıkartılan “Sponsorluk Yasası” kapsamında, özel sektörün özellikle çarşıdaki tarihi yapıların restorasyonu ve çeşmelerin korunması çalışmalarına katkı yapması bekleniyor.

3. Yeni İş Yaratma Birliktelikleri,

Tarihi Çarşı Canlandırma Projesi, fiziksel gelişmenin yanısıra, özellikle işsiz gençlerin yeteneklerinin arttırılarak sürdürebilir yeni iş alanları yaratılmasını da hedefliyor. Bunu sağlamak üzere bir Çarşı Proje Atölyesi (ÇPA) oluşturuldu.

İlk atölye çalışması, Marshall’ın sponsorluğunda gerçekleştiriliyor. Kadıköy Belediyesi tarafından seçilen 10  işsiz genç, Marshall işliklerinde uygulamalı olarak eğitiliyor. Bu gençler, Tarihi Çarşı Canlandırma Projesi kapsamında çalışma şansı bulacak.

İş yaratma programı daha sonra, çarşı güvenliğinin sağlanması, nitelikli tezgahtar yetiştirme, restorasyon konusunda teknik işgücü yaratma gibi alanlarda da devam edecek...

4. Çarşı Ekonomisinin Canlandırılması,

Projenin en önemli hedeflerinden biri de Çarşı’ya ekonomik canlılık kazandırmak.  Tarihi Çarşı, çeşitli nedenlerden ekonomik sıkıntı içinde ve güvenlikle ilgili sorunları var. Fiziksel olarak yapılan tüm çalışmalar hiç kuşkusuz çarşının ekonomik gelişmesine katkı sağlayacak. Ancak, çarşının hedeflenen noktaya gelebilmesi için “yeni bir alışveriş anlayışı”na ve “yeni canlandırma koridorları”na ihtiyacı bulunuyor.

Bu anlamda, Çarşı ile Hasanpaşa, Yeldeğirmeni ve Moda semtleri arasındaki kentsel ilişki yeniden ele alınıyor ve bu semtler arasında yeni canlandırma koridorları oluşturuluyor.

5. Sokak İmaj ve Temalarının Yeniden Ele Alınması,

Tarihi Çarşının özellikli ve ayrıcalıklı kimliğinin yeniden yaratılması, gerek çarşı ekonomisinin canlandırılması gerekse geçmiş ile bugünün değerleri ve izleri arasında yeni bağların kurulması açısından önemli.

Bu nedenle, Kilise ve Cami gibi anıtsal yapılar, Balıkçılar ve Antikacılar gibi uzmanlaşmış sokaklar, meydanlar ve çarşı bütünlüğünü oluşturan sivil mimarlık yapıları, yeni imajın yaratılması için önemli miraslar olarak bütüncül bir projeyle ele alınıyor.

İlk uygulama,

29 Temmuz 2005 günü Tellalzade Sokak'tan başlayacak uygulamalarla Tarihi Çarşı’nın renkleri geri dönecek... Çarşı Proje Grubu tarafından geliştirilen yeni imaj çalışması, tarihimizi yeniden renkleriyle buluşturacak.

Tellalzade Sokak ile başlayan renklerin geri dönüşü, Marshall’ın katkılarıyla gerçekleşiyor ve Kasım ayı sonuna kadar tüm çarşıyı kapsayacak.

“Altyapı-Üstyapı Yenileniyor”

Tellalzade Sokak'tan başlamak üzere tüm çarşının su, kanalizasyon altyapısı yenileniyor; üstyapıda ise, sokak, meydan kaplamaları ve kent mobilyaları yeni imaja uygun hale getiriliyor.

“Yeni İş İmkanı Yaratılıyor”

Tellalzade Sokak için 10 ve tüm çarşı için ise 50 adet işsiz gence yeni iş olanakları sağlamak üzere sertifika programı başlatılıyor. İşsiz gençler, Marshall tarafından kısa süreli eğitimden geçirildikten sonra, başarılı olanlara iş imkanı sağlanacak.

“Çarşı Aydınlanıyor”

Çarşının güvenliğini sağlamak ve yeni imajını oluşturmak için Tellalzade Sokak'tan başlamak üzere tüm çarşı yeni bir aydınlatma düzenine kavuşuyor.

Özet olarak Kadıköy Belediyesi, Tarihi Kadıköy Çarşısı için örnek bir katılımcı model yaratıyor;

“Renklerimiz Geri Dönüyor, Kadıköy Çarşısı Canlanıyor!”