Kırsal Mirasa Özgün İki Örnek

ÇEKÜL Vakfı ve Tarihi Kentler Birliğinin yürüttüğü Kırsal Miras Programı kapsamındaki son alan çalışması Konya’da bulunan Gökyurt ve Sonsuz Şükran köylerinde gerçekleştirildi. Kırsal Miras Programı kapsamında birbirinden farklı özelliklerdeki kırsal mekânların ziyaret edilmesi ve bu alanlarda yaşanan sosyal ve mekânsal değişimin izlerinin sürülerek birbirleriyle karşılaştırılması amaçlanıyor.

Gökyurt: Arkeolojik Kalıntılar Üzerinde Bir Köy

Kilistra Antik Kenti ile iç içe gelişen Gökyurt Köyü Konya Havzasında hâkim olan kerpiç mimariden farklı olarak taş yapılardan oluşan dokusuyla özgün bir örnek. Konya’nın Meram ilçesine bağlı olan köy, merkeze 46 km uzakta volkanik tüf kayalıklardan oluşan bir tepenin üzerinde yerleşmiş. Kilistra Antik Kenti de bu kayalıklara oyulmuş yapılardan ve kaya mezarlarından oluşuyor. Antik kentin kalıntıları yıllarca köy yaşamının bir parçası olarak köylüler tarafından kullanılmış. Alanın 1. derece sit alanı ilan edilmesiyle yapılan kurtarma kazıları ve temizlik sonrası, arkeolojik alan köyden ayrışmış durumda. Gökyurt Köyünde de Anadolu’daki pek çok köyde olduğu gibi dış göç sonrası üretim azalmış ve köyün yaş ortalaması artmış. Köyün tarihi dokusu, buna bağlı olarak zarar görmüş durumda. Boş evler bakımsızlık nedeniyle yıkılmaya başlamış. Arkeolojik alanla birlikte köyde yürütülecek altyapı çalışmaları ve iyileştirmeler sonrası turizmin de etkisiyle köyde yaşamın tekrar canlanması ve dokunun korunması amaçlanıyor.

Sonsuz Şükran Köyü: Sanatçıları Buluşturuyor

Konya’nın Hüyük ilçesine bağlı Çavuş kasabasında ise Gökyurt’tan çok farklı bir örnek hayata geçiyor. Çavuş’ta doğmuş olan Mehmet Taşdiken tarafından 10 yıl önce bir proje olarak kurulmaya başlanan Sonsuz Şükran Köyü bildiklerimizden farklı bir kırsal gelişim modeli sunuyor. Çavuş’un hemen dışında kurulan sanat köyü, hem köyün hem yörenin tarihsel ve sosyal birikimlerini dikkate alan bir anlayışla artık yok olmuş olan kerpiç mimarisini yeniden canlandırarak köyde sanatçıları ve öğrencileri kırsalda buluşturmayı amaçlıyor. Köyde yaşayanlara ve buraya gelen ziyaretçilere doğal bir yaşam alanı sunulurken, köyde gönüllü eğitimler ve atölyeler düzenleniyor. Bölgedeki çocuklara eğitim verilirken bir yandan da gerçek anlamıyla köy yaşamının tecrübe edilmesi hedefleniyor. Köyde üretim yapan ve eğitim veren sanatçılar bu şekilde onları besleyen topraklara şükranlarını sunacakları için köy Sonsuz Şükran Köyü olarak adlandırılmış. 10 yıldır süren projede epey ilerleme kaydedilmiş olsa da köy hâlâ gelişmeye ve genişlemeye devam ediyor.