Han Yolu Platformu Kuruldu

Sivas’tan başlayarak Malatya’nın Hekimhan ilçesinden geçen tarihi Han Yolu güzergâhı üzerindeki Basak, Güvenç, Boğazgören (Çırzı), Çulhalı ve Hasançelebi köyleri biraraya gelerek Han Yolu Doğa ve Kültür Varlıklarını Koruma Platformunu kurdu. Bölgedeki doğal ve kültürel mirasın korunması ve yöredeki diğer köylerle işbirliğinin güçlendirilmesi amacıyla kurulan platform, alanda sivil inisiyatifi güçlendirmeyi ve kırsal mirasın korunması çalışmalarına hız kazandırmayı amaçlıyor.

ÇEKÜL Vakfı olarak, Tarihi Kentler Birliği desteğiyle 2019 yılında 38 köyde yürüttüğümüz Kırsal Miras Programı kapsamında, Malatya’nın Hekimhan ilçesi, Basak Köyü ve Güvenç Köyünü de ziyaret etmiştik. ÇEKÜL Kent Çalışmaları uzmanlarımız detaylı bir alan inceleme raporu hazırlayarak yerel yönetimler ve köy muhtarlarıyla paylaşmıştı. Bu sürecin de etkisiyle hâlihazırda aktif olan Basak ve çevre köylerdeki sivil inisiyatifler çalışmalarını hızlandırdı. Uzun yıllardır yakından takip ettiğimiz ve pek çok çalışma yürüttüğümüz yörede, doğal ve kırsal mirasın korunması için örgütlü bir çalışmanın başlaması bizler için umut verici bir gelişme.

Basak Köyünde yürütülen çalışmaları diğer köyleri de kapsayacak şekilde genişletmeyi,  bölgede daha bütüncül ve işbirliğine dayalı bir örgütlenme modeli oluşturmayı amaçlayan yöre halkı, Han Yolu Doğa ve Kültür Varlıklarını Koruma Platformu ile ilk adımı atmış oldu. Platform, Han Yolu üzerinde bulunan 5 köyün birlikteliğiyle kurulduysa da, yakın zamanda civardaki diğer köyleri de dâhil etmeyi umuyor.

Anadolu’nun pek çok yerindeki yerel sivil inisiyatiflerin gelişmesi ve güçlenmesi, koruma-yaşatma çalışmalarının süreklilik kazanmasındaki en önemli süreçlerin başında geliyor. Ana başlıklarımızdan biri olan “örgütlenme”, koruma bilincinin oluşması ve süreklilik kazanması için en temel eylemler arasında. Malatya’da bulunan ÇEKÜL Doğu Anadolu Araştırma Merkezi ve bölgedeki temsilcilerimizle, Han Yolu Platformunun doğal bir üyesi olarak, bilgi akışının sağlanması ve eş zamanlı planlamalarla, bu umut veren yerel hareketin güçlenmesinin destekçisiyiz.

Aynı coğrafyada yaşayan aynı kültürün insanları, doğa ve kültür varlıklarının korunmasını; doğal, sosyal, ekonomik ve kültürel sorunların tespit edilmesini ve çözüm üretilmesini planlıyor. Bu doğrultuda aldığı ilk kararlar, yapılan ve yapılması planlanan çalışmalar şöyle:

1 - Basak Mahallesinde yapımına başlanan ve çalışmaları imece usulü sürdürülen Cem ve Kültür Evinin tamamlanması.

2 - Güvenç Mahallesinde yapımı devam eden ve çalışmaları imece usulü sürdürülen Sadıkbaba Kültür Evi'nin tamamlanması.

3 - Yöresel ürünlerin değerlendirilmesi için kooperatifleşme sürecinin başlatılması.

4 - Hasançelebi Lisesinin tekrar açılması için çalışmaların başlatılması. (Çalışmalar başladı ve devam ediyor.)

5 - Basak, Güvenç ve Çulhalı’nın Hekimhan bağlantı yollarının asfaltlanması. (Girişimler sürüyor.)

6 - ÇEKÜL Vakfının bölgedeki çalışma programına Basak Mahallesi ile birlikte Güvenç, Çulhalı, Boğazgören ve Hasançelebi mahallelerinin de alınması için girişimlerde bulunulması.

7 - Bölgeye özgü varlıkların korunması ve tanıtılması ile ilgili toplantı, seminer ve şenliklerin yapılması. (Pandemi nedeniyle ertelendi. Çalışmalar devam ediyor.)

8 - Yazılı kültürün temsilcileri ve bölgenin yetiştirdiği değerli kişilerden Sadık Baba, Aşıki, Esiri Baba ve diğerlerinin hayatlarının konu edildiği panel ve söyleşi etkinliklerinin yapılması. (Pandemi nedeniyle ertelendi. Çalışmalar devam ediyor.)

9 - Mahallelerin tanıtımına yönelik ortak bir broşür hazırlanması. (Çalışmalar devam ediyor.)

10 - Bölgenin kültürünü, gelenek ve göreneklerini tanıtan dergi, kitap gibi yazılı ve görsel kaynaklarla destekleyerek, basın yoluyla bölge kültürünün tanıtımının yapılması.

11 - Yapılan çalışmaların paylaşıldığı bir ortak sosyal paylaşım sayfasının oluşturulması. (Kuruldu)

12 - Bölgede bulunan maden işletmesi ve çevreye verdiği zararların en aza indirilmesi ile ilgili girişimlerin yapılması.

13 - Maden işletmelerinden çıkan tozun içme ve kullanma suları üzerinde etkilerinin araştırılması için girişimlerde bulunulması.

14 - Bölgedeki yaban hayvanları ile ilgili koruma tedbirlerinin artırılması ile ilgili resmi kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılması.

15 - Bölgedeki iklim ve arazi yapısına uygun alternatif (Kayısı ve cevizden yeteri kadar verim alınamamakta) tarım ürünlerinin denenmesi konusunda işbirliği yapılması.

16 - Maden sahasında bulunan Han Yolu bölgesinin ekonomik anlamda desteklenmesi için faaliyet gösteren işletmelerle gerekli görüşmelerin yapılması.

17 - Basak, Başkınık ve Hasançelebi mahallelerini birbirine bağlayacak bir grup yolunun yapılması için girişimlerde bulunulması.

18 – Pandemi (Corona virüs salgını) sürecinin bölgedeki etkilerinin araştırılması ve pandemi sonrasında yapılacak çalışmaların planlanması.

19 - Bu çalışmalar yapılırken yerel ve merkezi yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılması.