TARİHİ KENTLER BİRLİĞİ ÖZENDİRME YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ YAPILDI
Tarihi kentlerin yerel yönetimlerini bir araya getiren Tarihi Kentler Birliği, kentsel, kültürel ve doğal mirasın bir Ortak Miras anlayışıyla korunması ve yaşatılması amacıyla 2000 yılında kuruldu. 2001 yılından bu yana da, bugün sayıları 244’e ulaşmış bulunan üye belediyeler arasında, tarihi kent dokularını ve kültürel mirası koruma ve yaşatma doğrultusunda üretilen projeleri ve uygulamaları özendiren ve ödüllendiren bir yarışma düzenlemekte. Proje ve Uygulama başlıkları altında iki farklı kategoride düzenlenen Tarihi Kentler Birliği Özendirme Yarışması, tarihi-kentsel-arkeolojik-doğal değerlere ilişkin koruma bilincini yaygınlaştırmayı, koruma çalışmalarına nitelik kazandırmayı ilke ediniyor.
Kültürel birikim ve değerlerin, süreç içinde farklılaşan değerlerle bütünleşerek yaşanabilir çevreler yaratılmasını hedef alan ve her yıl büyük bir ivmeyle gelişen yarışmaya 2007 yılında, Proje ve Uygulama alanlarında toplam 24 belediye katıldı. Uzun süren inceleme, değerlendirme ve raporlama çalışmalarının ardından, jüri olarak görev yapan TKB Danışma Kurulu üyeleri, 26 Haziran 2008 tarihinde Tarihi Kentler Birliği merkezi olan Şerifler Yalısı’nda yaptığı toplantıda katılımları değerlendirerek Koruma Ödülü alacak belediyeleri belirledi ve TKB Encümeni’nin değerlendirmesine sundu.
Ödül Töreni Prof. Dr. Metin Sözen'in açılış konuşmasıyla başladı. Tarihi Kentler Birliği'nin kuruluşundan bugüne aldığı yolun önemine dikkat çeken Sözen, Anadolu'daki belediyelerin koruma bilinci konusunda ortak hareket ederek yerinde ve kalıcı çalışmalar yaptığını vurguladı. Sözen, 2001 yılından itibaren yapılan özendirme yarışmasında verilen koruma ödüllerinin, tarihi varlıkların çevresiyle birlikte korunması yolunda pek çok belediyeyi teşvik ettiğini söyledi.
Töreninde TKB ve Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki'de bir konuşma yaptı. Özhaseki Anadolu'da yapılan özverili çalışmaların artık görünür olmaya başladığına dikkat çekti.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Valisi Muammer Güler ile Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da birer konuşma yaptı.
Bakan Günay konuşmasında varolan tarihi ve kültürel değerlerin hep birlikte korunması gerektiğini, Anadolu'nun daha nice eserler barındırdığını söyledi.
Açılış konuşmalarının ardından ödül törenine geçildi.
Prof. Dr. Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü
- Gaziantep Büyükşehir Belediyesi – “Kültür Yolu Projesi” (Uygulama)
Gaziantep Belediye Başkanı Asım Güzelbey'in ödülünü Bakan Ertuğrul Günay verdi. Oldukça heyecanlı olan Güzelbey, Bu ödülü Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı olarak değil, Gaziantep Ortak Akıl Platformu adına alıyorum. Gaziantep'te tarihi dokunun sahiplenmesi 2004 yılının Mayıs ayında Sayın Prof. Dr. Metin Sözen'in belediyemizi ziyareti ile başladı. Dört sene öncesinde biz sadece bir kebap ve baklava şehriydik. Tarihi Kentler Birliği'ne bile üye değildik. Sayın hocam geldikten sonra, hocamın danışmanlığında bir ortak akıl projesi başlattık. Burada belediye meclis üyelerimiz, belediye çalışanları, ilçe belediye başkanları, Mimarlar Odası'nın Başkanı Oktay Ekinci ve onun ekibi ile son derece önemli işler yapmaya başladık. Bir çok yerde belediyeler arasında rekabet varken biz bunu ortak akla çevirdik. Hep birlikte neler yapabiliriz diye düşünerek hareket ettik dedi.
Törende ödül alan diğer belediyeler ise şöyle;
Proje Ödülleri
- Amasra Belediyesi /Bartın – “Cenova Şatosu ve Cenova Armaları Müzesi”
- Bursa Büyükşehir Belediyesi – “Merinos Atatürk Kültür Merkezi Projesi”
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi – “Eyüp Bahariye Mevlevihanesi Projesi”
- Tarsus Belediyesi / Mersin – “Kubat Paşa Medresesi Projesi”
Uygulama Ödülleri
- Altındağ Belediyesi /Ankara – “İnci ve Dutlu Sokakları Sağlıklaştırma Projesi”
- Konak Belediyesi / İzmir – “Abacıoğlu Hanı Restorasyonu”
- Osmangazi Belediyesi / Bursa – “Tuz Han Restorasyon Projesi ve Bizim Mahalle Projesi”
- Odunpazarı Belediyesi/Eskişehir – “Malhatun, Arif Bey, Işıklar, Koca Müftü Sokaklar Sağlıklaştırma Projesi”
Bu değerlendirmeler dışında kalan, ancak her biri üstün nitelikte proje ve uygulamalarıyla dikkat çeken Şehitkamil, Niksar, Talas, Kars, Bergama, Manisa, Uşak, Malazgirt, Kütahya, Çanakkale, Kadıköy, Şanlıurfa, Birgi, Develi belediyeleri de, kentlerinin kültürel değerlerinin korunup yaşatılmasına yaptıkları katkılarından dolayı “Teşekkür Belgesi” aldı.
Ödül töreninin ardından, belediyelerin proje paftalarından oluşan sergi gezilerek, yapılan çalışmalar incelendi.
- GAZİANTEP BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
Birçok sokak, meydan, çarşı ve 32 adet tescilli taşınmaz kültür varlığını kapsayan “Kültür Yolu Projesi”, kentsel mekanın kültürel mirasla birlikte bütüncül bir yaklaşımla değerlendirmesi, geçmişten gelen kültürel birikimin geleceğe aktarılması açısından çok başarılı bir yaklaşım sergilemesi nedenleriyle Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü’ne uygun görülmüştür.
TARİHİ KENTLER BİRLİĞİ PROJE ÖDÜLLERİ
- AMASRA BELEDİYESİ / BARTIN
“Cenova Şatosu/Cenova Armaları Müzesi”, Türkiye’de bir ilk olmasından dolayı dikkat çekici bir projedir. Yıkık bir Cenova Şatosu’nun restore edilip Cenova Armaları Müzesine dönüştürülmesi, bir taraftan şatonun geçmişine anlamlı bir bağ kurarken, diğer taraftan da cam ve çelik gibi malzemelerle kapatılan mekanda minimalist ve sade bir müzecilik anlayışı sergilemesi nedenleriyle Proje Ödülü’ne uygun görülmüştür.
- BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
Cumhuriyet dönemi sanayileşmesinin sembollerinden biri sayılan Merinos fabrikası ve çevresinin yeniden işlevlendirilerek “Atatürk Kültür Merkezi”ne dönüştürülmesi bir taraftan önemli bir Cumhuriyet anıtını ayağa kaldırırken, diğer taraftan kentin sosyo-kültürel ihtiyaçlarına cevap vermektir. Park ile bütünleşmiş, kentin günümüzdeki kültürel ve sosyal ihtiyaçlarına cevap verecek yeni bir kültür merkezi olarak tasarlanmış olması nedeniyle Proje Ödülü’ne uygun görülmüştür.
- İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
“Eyüp Bahariye Mevlevihanesi Restitüsyon Restorasyon ve Çevre Düzenleme Projesi”, tamamen kaybolmuş bir yapının ciddi bir araştırma sürecinden sonra yeniden ayağa kaldırılması açısından ilginç bir örnektir. Yok olmuş yapının özgün kimliği ve karakterine uygun başarılı bir restitüsyon ve restorasyon projesi, Mevlevilik konusunda bir araştırma ve kültür merkezi olarak işlevlendirilmek üzere tasarlanmış olması nedeniyle Proje Ödülü’ne uygun görülmüştür.
- TARSUS BELEDİYESİ / MERSİN
“Kubatpaşa Medresesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon Projesi”, kent merkezinde yönlendirici bir noktada yer alan tarihi yapının kültürel bir işlev verilerek kent adına ateşleyici bir rol yüklenmesi, bu süreci kaliteli bir sunum tekniği ile sergilemesi nedeniyle Proje Ödülü’ne uygun görülmüştür.
- ALTINDAĞ BELEDİYESİ / ANKARA
“İnci ve Dutlu Sokakları Sağlıklaştırma Projesi”, 2. derece Kentsel Sit Alanı ile Ankara Eski Kent Dokusu Koruma Planı 1 numaralı Canlandırma Bölgesi içinde kalan, içinde Karacabey Hamamı ile birlikte birçok tescilli sivil mimarlık örneğinin yer aldığı bir alanı kapsamaktadır. Proje, İnci ve Dutlu sokakları ile meydanların altyapı, zemin düzenlemesi ile bu sokaklarda yer alan 36 adet yapının cephe sağlıklaştırılmasından oluşmaktadır. Kültürel ve tarihsel dokunun bütüncül olarak korunması adına başarılı bir uygulama örneği olması nedeniyle, Uygulama Ödülü’ne uygun görülmüştür.
- KONAK BELEDİYESİ / İZMİR
“Abacıoğlu Hanı Restorasyon Projesi”, Kemeraltı’ndaki Anafartalar Caddesi’nde yer alan Abacıoğlu Hanı’nı kapsar. Eski kent dokusu içinde Konak yerleşmesine başarılı bir uygulama ile böylesi bir kültür varlığını kazandırmış olması nedeniyle, Uygulama Ödülü’ne uygun görülmüştür.
- ODUNPAZARI BELEDİYESİ / ESKİŞEHİR
“Malhatun Sokak, Arif Bey Sokak, Işıklar Sokak, Koca Müftü Sokak Sağlıklaştırma Projesi”, kentin ilk yerleşim yeri olan Odunpazarı Kentsel Sit Alanı’nı kapsar. Bütüncül bir anlayışla tarihi kent dokusunu ortaya çıkarmış olması nedeniyle, Uygulama Ödülü’ne uygun görülmüştür.
- OSMANGAZİ BELEDİYESİ / BURSA
“Tarih ve Kültür Yolu Canlandırma Projesi” kapsamında ele alınan kale surlarının restorasyonunun ardından bir diğer proje olarak “Tuz Han Restorasyon Projesi”, tarihi çarşının içinde bulunan 15. yüzyıldan kalma hanın restorasyonunu sağlamıştır. Bütüncül bir koruma anlayışı sergilemesinin yanısıra, hanın eski işlevini, içindeki esnafla birlikte ve bu esnafın katılımı ve desteğiyle sürdürmüş olmasından dolayı, sosyal açıdan da örnek bir projedir. Sosyal bir proje olan “Bizim Mahalle” projesi ise, Hisar bölgesinde gerçekleştirilmiştir. Bu projede yayınlar, sergiler ve konferanslarla Bursa mahallelerinde ortak değerlerin korunması hedeflenmiştir. Bu projeyle de koruma ve kültür bilincinin oluşması ile katılımcı ve paylaşımcı ortamların tüm aktörlerle yaratılma arayışı, günümüz anlayışıyla doğrudan örtüşen bir çabayı anlatmaktadır. Osmangazi Belediyesi’nin soyut olmayan mirasa yaklaşan duyarlı bu çabaları bir bütün olarak Uygulama Ödülü’ne uygun görülmüştür.