SİVAS-GİRESUN-TOKAT’TA DOĞAL-KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI TOPLANTILARI...
Eylül ayının sonu Ekim ayının ilk günlerinde, Sivas-Giresun-Tokat bir dizi verimli toplantılara tanık oldu. Bunlardan ilki 29 Eylül-1 Ekim 2005 tarihleri arasında Sivas’ta gerçekleşti. “Selçuklular Döneminde Sivas” başlığını taşıyan sempozyum her açıdan Sivas’ın yeniden değerlendirilmesine neden oldu. Türkiye’nin değişik üniversitelerinden öğretim üyesi ve uzmanların bildirilerinin yanı sıra Sivas üzerine çalışan Sivaslıların katkıları, büyük bir bilgi birikiminin oluşmasını sağladı. Sivas Valiliği’nin önderliğinde yayınlanan “Hayat Ağacı” dergisi de, bu yolda önemli bir adımdı. Sunulan kitaplar, Sivas çevresine ve Divriği’ye geziler, katılımcıların farklı bilgilerle donanmalarına yol açtı.
Açılışta, Sivas Valisi Dr. Hasan Canpolat’ın Sivas’ın yeni bir kimliğe taşınması hedeflerini ve kısa sürede ulaşılan başarılı sonuçları içeren konuşması, sempozyumun yapılma amaçlarını da belirliyordu. Bu doğrultuda, Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Bakır, Sivas Belediye Başkanı Sami Aydın’ın verdikleri bilgiler, ortak bir çalışma ortamının varlığını sergiledi.
Prof. Dr. Mustafa Kafalı, Anadolu tarihinde Sivas gibi kentlerin nasıl değerlendirilmesi gerektiği üzerinde durdu ve sempozyumdan beklenenlerin genel bir değerlendirmesini yaptı.
Prof. Dr. Metin Sözen ise, şu sorulara cevap arayarak konuşmasını tamamladı: Selçuklular Sivas’ta nasıl bir miras buldu? Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun büyük birikimi Sivas’a nasıl yansıdı? Anadolu Selçukluları’ndan günümüze akan değerlerin önemi nereden kaynaklanıyor? Bugün bize bu dönemin bıraktığı sorumluluk nedir?
Daha sonra Sivas’ta kaldığı süre içinde bir dizi toplantıya katılan Prof. Dr. Metin Sözen, ilk olarak Ulaş yakınında onarıma alınan “Mihrali Bey Konağı”nda Sivas Valisi Dr. Hasan Canpolat ile birlikte incelemelerde bulundu. ÇEKÜL Vakfı İletişim Danışmanı Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Görevlisi Burhan Bilget’ten alınan bilgiler doğrultusunda, böylesi özgün bir örneğin “müze-ev”, “konaklama”, “toplantı” gibi işlevlerle donatılması, çalışmaların hızlandırılması için gerekli desteği veren Dr. Canpolat, ayrıca Mihrali Bey’in kimliği çevresinde farklı çalışmalar yapılması için girişimleri başlattı.
Kayapınar’daki Hitit kentindeki yeni buluntular ışığında, Dr. Canpolat ayrıca, çevrede “Sarissa” gibi bir diğer Hitit kenti ve konağın ustalarının elinden çıktığı anlaşılan “Acısu Köyü Camisi” ile birlikte önemli bir merkez olma yolunun açılmasında odak noktası olacak Mihrali Bey Konağı’nda zor koşullar altında çalışan, emeği geçenleri bir kez daha kutladı. Prof. Dr. Metin Sözen de onarımın sağlıklı bitirilmesi, işlevine uygun donatılması, tanıtımın kalıcı değerler içermesi için ÇEKÜL Vakfı uzmanlarından destek isteyeceğini bildirdi.
Onarılarak yıkılmaktan kurtarılan Mihrali Bey Konağı başta olmak üzere, saptanan işlevlere uygun donatım bekleyen Sivas Hükümet Konağı, Ziya Bey Kütüphanesi, Arkeoloji Müzesi, Buruciye Medresesi, Divriği’de bulunan bir dizi konakların projelerini üreten yüksek mimar-restoratör Metin Keskin’in, donatım projelerini de tasarlaması, ardından belirli aralıklarla bu birbirinden ilginç yapıların saptanan işlevler doğrultusunda açılmaları kararlaştırıldı.
Bu girişimlere koşut olarak, Hafik, Gürün, Alacahan’daki çalışmalara hız verilmesi için bir dizi toplantı yapılmış, kültür envanterlerinin tamamlanması için gerekli yeni birimler oluşturulmuş, Gürün’de de “Sokak İyileştirme Projeleri”ne öncelik verilmesi ve “Halk Kütüphanesi”nin onarıma alınması karara bağlanmıştır. Tohma Çayı odaklı olarak Gürün’ün, “Darende-Balaban-Malatya” yönünde bir kültür havzası oluşturması için yetkililerle bir araya gelinmesi, bir “Tohma Havzası Araştırma Birimi” kurulması düşüncesi ağırlık kazanmıştır.
Benzer durum “Yukarı Fırat Havzası” için de söz konusu olmuş, ilk adım olarak Divriği-Kemaliye ilişkisi üzerinde durulmuş, bu konuda toplantıya katılan Kemaliye Kaymakamı kent merkezinde yapılan çalışmalar konusunda bilgi vermiş, Kaymakamlık Binası’nın cephe çalışmaları için ÇEKÜL Vakfı uzmanlarından destek istemiştir. “Elazığ-Malatya-Sivas-Erzincan-Tunceli” gibi illeri içeren havza birliği konusunda “Kelkit Havzası Kalkınma Birliği” örneğinin incelenmesine karar verilmiştir.
Böylece Sivas’ın, başta “Kızılırmak” olmak üzere varlığı içinde yer alan su havzalarını birbirleriyle bağlantılı kılarak, doğal-tarihsel-kültürel ilişkileri göz önüne alarak “yeni kalkınma hedefi” belirlemesi, farklı bir yaklaşım olarak gündem oluşturmuş, bu arada Türkiye’nin en büyük projelerinden biri olan ve Sivas’ta geliştirilen ağaçlandırma çalışmalarının yoğunluğunun ve alanının büyütülerek sürdürülmesi, önemli bir olay olarak nitelenmiştir. “Kent Ormanı” olarak düzenlenen alanın hızla bitme aşamasına gelmesi de, Sivas halkının süreci algılamada somut bir adım olarak görülmüştür.
Son toplantıda ise, genel bir değerlendirme yapılmış, Sivas’ın tüm verilerinin belirli bir sistematik içinde çabuk algılanabilir haritalarla birbirlerine bağlı kılınmasına, konan hedefler doğrultusunda uygulamaya dönüşme niteliğinin irdelenebilmesine, sonuçlarına herkesin katılabilmesi için de yaygın anlatım tekniklerinin denenmesine karar verilmiştir.
GİRESUN KENDİNİ TARTIŞTI...
“Giresun Valiliği-Giresun Belediyesi-Giresun Mimarlar Odası”nın Dünya Mimarlar Birliği’nin Mimarlık Günü nedeniyle düzenlediği “Kültürel Varlıklar” başlıklı toplantı, Ekim ayının ilk günü Giresun’da gerçekleşti. Giresun Valisi Şükrü Kocatepe, Vali Yardımcısı Muammer Aksoy, Belediye Başkanı Hurşit Yüksel, Mimarlar Odası Giresun Şube Başkanı Gürbay Yüksel’in değerli katkılarıyla başarıyla sonuçlanan toplantı, güncel konuların, bölgenin ve Giresun’un temel sorunlarının irdelenmesine neden oldu. Yetkililerin ve izleyicilerin aralıksız gün boyunca yaptıkları konuşmalar ve tartışmalar, kentte farklı bir ortamın yaratılmasını sağladı.
ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen’in yönettiği panelde Prof. Dr. Zekai Görgülü kapsamlı bir biçimde “Kentleşme Sorunları ve Kentsel Dönüşüm” üzerinde durdu, yanlış anlamalara neden olacak tüm noktalara açıklık getirmeye çalıştı. Daha sonra sorulan sorulardan da anlaşıldığı gibi, bu konunun sürekli gündemde tutulmasının gerekliliği ortaya çıktı.
Prof. Dr. Cengiz Eruzun, özellikle yıllardır üzerinde yoğunlaştığı Doğu Karadeniz Bölgesi’nin olanaklarının günümüz ortamında değerlendirme şansının ne noktalarda toplandığı konusunu tartışmaya açtı. Sorunların çözümünün hangi koşullara bağlı olduğunu somutlamaya, sağlıksız yapılaşmanın, sahil yolunun yarattığı dönüşü olmayan sorunların bu aşamadan sonra iyileştirme olanağının hangi noktalarda düğümlendiğini belirlemeye çalıştı.
Doç. Dr. Ayhan Usta ise, Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki kentleşme sorunlarının, üniversiteler ve sivil toplum örgütleriyle saptanması-düze çıkarılmasında tıkanma noktalarının belirlenmesinde izlenecek yollar konusuna açıklık getirmeye çalıştı ve bugüne kadar yapılan çalışmaların niteliği üzerinde durdu, Karadeniz Teknik Üniversitesi olarak her türlü desteğe hazır olduklarını açıkladı.
Konuşmaların ve tartışmaların genel bir değerlendirmesini yapan Prof. Dr. Metin Sözen, bu konulardaki örgütlenme çabalarının ışığında gelinen noktanın Doğu Karadeniz Bölgesi için bir dizi çözümü içerdiğini, ancak bu bölgenin bu süreçte tutuk davrandığını, sağlıklı birlikteliklerde geç kaldığını belirtti.
Daha sonra Prof. Dr. Zekai Görgülü ile birlikte katıldığı yerel televizyonlarda da, artık Giresun’un farklı yoğunlukta çabaların içinde olmasının gerektiğini vurguladı. “Giresun Kalesi” ve “Zeytinlik Mahallesi”nde yapılan görüşmelerde, Giresun’un duyarlı hemşehrilerinin de dayanışmaya dayalı yeni yaklaşımları beklediğini belirtti.
ÇEKÜL Vakfı Giresun Temsilcisi mimar Uğur Karaibrahimoğlu’nun düzenlediği genişletilmiş son toplantıda ise, “Samsun-Ordu-Giresun-Trabzon-Rize-Artvin” valileri, belediye başkanları, sivil toplum örgütleriyle “Doğu Karadeniz Havzası Kalkınma Birliği” oluşturma konusu tartışıldı. Bu konuda İçişleri Bakanlığı’nın düzenlediği yeni tüzük örneğinin Mimarlar Odası Şube Başkanı Gürbay Yüksel tarafından incelenerek ilk adımların atılması, başta ÇEKÜL Vakfı olmak üzere değişik kurum-kuruluş-kişilerle daha yakın ilişki içinde olunması, ortak istek olarak belirdi.
KELKİT HAVZASI KALKINMA BİRLİĞİ TÜZÜK TOPLANTISI
BİR DİZİ KARARLA SONUÇLANDI...
3 Ekim günü Tokat’ta toplanan “Kelkit Havzası Kalkınma Birliği”, tüzük değişikliği başta olmak üzere 2006 yılına yönelik bir dizi karar da üretti. Tokat Valisi Ayhan Nasuhbeyoğlu başkanlığında toplanan birlik üyeleri, yapılan sunumun ışığında değişik alanlarda kısa sürede alınan yolu büyük bir başarı olarak nitelediler ve bu doğrultuda yeni atılımlara olanak sağlamak üzere temel başlıkları belirlediler. Tüzük değişikliğine uygun olarak, ÇEKÜL Vakfı önderliğinde kurulan “Kelkit Platformu”nun konularında uzman üyelerinin de Birlik içinde değerlendirilmesi karara bağlandı. Seçimlerin ardından toplanan Birlik Encümeni ise, öncelikle iletişim ağının güçlendirilmesi, ulusal ve uluslar arası tanıtım çalışmalarının hızlandırılması, Türkiye’de örnek kuruluş niteliğine ulaşıldığından, diğer oluşumlara da destek verilmesi uygun görüldü.
Daha sonra, toplantıya katılan vali ve belediye başkanları, Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, kentlerden gelen diğer yetkililer, Tokat’ta sokak iyileştirmelere son örnek olarak “Halit Sokak”ı, “Mevlevihane”yi, Anadolu’nun en özgün yapılarından “Yağıbasan Medresesi”ni, sanat-kültür-tanıtım amaçlı değerlendirilecek “Tokat Bedesteni”ni ve diğer başarılı restorasyon çalışmalarını, Tokat Valisi Ayhan Nasuhbeyoğlu’nun çok yönlü açıklamaları ışığında gezdiler ve kendi kentlerine uzman desteği isteklerini yinelediler.
ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen’in katılımlarıyla gerçekleşen ve bir hafta süren toplantı-inceleme-uygulamaların ardından üç kentte yapılan değerlendirmelerde, 2005 yılı sonuna kadar takvime bağlanan uygulamaların tamamlanması, 2006 hedeflerinin gerçekleşmesi için önerilen proje-uygulama-tanıtım çalışmalarının İstanbul bağlantılı ve eşgüdüm içinde sürdürülmesi, belirli aralıklarla akışın irdelenmesi uygun görülmüş, bu deneyimlerin diğer kentlere de aktarılması için program geliştirilmesi önerilmiştir.